تغييرات كيفي سفره آب زيرزميني سه روستاي سربندان، جابان و آيينه ورزان در شهرستان دماوند

Qualitative changes Trend (in terms of sedimentation and corrosion) in drinking water of three villages of Sarbandan, Jaban and Ayinehvarzan, in Damavand area

در چند ماه اخير افت شديدي در دبي چاه هاي آب شرب تعدادي از روستاهاي شهرستان دماوند رخ داده كه سبب تغييرات شديد كمي و كيفي در منابع آب شرب اين چاه ها شده است. اين پژوهش سعي بر آن دارد به بررسي تغييرات كيفي احتمالي در اين منابع بپردازد و علاوه بر آن نقش متقابل وضعيت كيفي را در اين تقليل كمي مورد ارزيابي قرار دهد. طبق مطالعات انجام يافته، كاهش كمي چاه هاي آب روستاهاي منطقه را مي توان به دو عامل نسبت داد: 1- عامل تكتونيكي و زمين شناسي منطقه و 2- عامل شيميايي. با توجه به مطالعات زمين شناسي و تكتونيكي، مشخص شد عامل تكتونيكي در كاهش دبي آب و كيفيت آن بي تاثير بوده، زيرا تكتونيك پديده اي است كه به صورت خطي عمل مي كند در صورتي كه اين اتفاق به صورت نقطه اي رخ داده است. بنابراين احتمال ارتباط تغييرات كيفي آب با عوامل و شرايط شيميايي بيشتر است. در نهايت، بر اساس بررسي هاي فيزيكي و شيميايي نمونه هاي آب و رسوب و محاسبه انديس هاي لانژليه و ريزنار از يك سو و بررسي سازندهاي زمين شناسي به ويژه توالي هاي رسوبي در شمال منطقه، به ترتيب با فراواني رخساره اي شيلي، رسي، كربناته و دولوميت از سويي ديگر، مي توان گفت، آب چاه هاي مطالعاتي در زمره رسوب گذار جاي دارند. لذا پيشنهاد مي شود ضمن توجه به شرايط هيدروشيميايي آب هاي زيرزميني پهنه مطالعاتي و پايش دايمي آب زيرزميني و انجام ويديومتري چاه ها، دبي سنجي دايمي نسبت به شناسايي رسوبات لوله جدار، انجام شود. همچنين، به كارگيري روش هايي چون واترجت، اولتراسوند، اسيدشويي و ايرشوك مغناطيسي موجب انحلال رسوبات تشكيل شده در اطراف لوله جدار چاه ها مي شود.

An intensive decrease has been occurred in discharge of drinking waters in some of villages of Damavand city which caused dramatical changes in quality and quantity drinking water of these wells. This research tries to study probable qualitative changes in these resources, as well as evaluating role of qualitative condition of water in reduction of its quantity. According to the conducted studies, reduction in quantity of wells of the villages can be attributed to two reasons: 1. Tectonic factors and geology of the region; 2. Chemical factor. Geological and tectonic studies revealed that tectonic factors had no effect on reduced discharge and quality, because tectonic functions linearly, while this was a point event. Therefore, it is more likely that there is a relation between changes in quality and chemical factors and conditions. Finally, based on physical and chemical analysis of water samples and calculation of Langelier’s index and Rayzanar’s index on one hand, and study of geological formations, especially sequences of sediments in north of the region, with most frequent facies being chile followed by carbonated, dolomite facies, on the other hand. it can be said that water of studied wells make sediments. Therefore, study of hydrochemical conditions of groundwater of the studied zone, persistent monitoring of ground water, videometery of wells, persistent discharge measurement, and identification of sediment of pipe wall are recommended. Also, application of proper methods such as waterjet, ultrasound, acid pickling, and magnetic air shock (separately, or in hybrid manner) results in dissolution of sediments formed on the wall of well.