اثر باكتري‌هاي محرك رشد ازتوباكتر(Azotobacter) و سودوموناس (Pseudomonas) بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم نان در شرايط عادي و تنش خشكي

Effect of PGPR (Azotobacter and Pseudomonas) on yield and yield components of bread wheat under drought stress and normal conditions

اين تحقيق با هدف بررسي تاثير كودهاي محرك رشد گياه (Azotobacter و Pseudomonas) بر صفات كمي و كيفي ارقام گندم در شرايط عادي و تنش خشكي در پاييز سال 1388 در ايلام اجرا شد. آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار بود. ارقام چمران و وريناك در كرت هاي اصلي و چهار سطح باكتري (شامل ازتوباكتر, سودوموناس, هردوي آنها و تيمار شاهد يعني بدون مصرف باكتري) و دو سطح آبياري شامل آبياري نرمال و قطع آبياري در مرحله دانه بستن به صورت فاكتوريل در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج تجزيه‌ واريانس صفات مورد بررسي، نشان داد كه همه صفات مورد بررسي به جز عملكرد بيولوژيك تحت تاثير رقم قرار گرفتند و رقم وريناك با توليد 4/4565 كبلوگرم در هكتار عملكرد بيشتري توليد كرد. همچنين به جز وزن هزاردانه، عملكرد دانه و شاخص برداشت تاثير آبياري بر ساير صفات معني دار نبود. تاثير كود زيستي بر همه صفات مورد بررسي اختلاف معني داري نشان داد. نتايج نشان داد كه تيمارهاي كود زيستي عملكرد بيشتري نسبت به تيمار بدون استفاده از كود زيستي داشته و بيشترين عملكرد دانه در مصرف هر دو نوع كود زيستي با عملكرد 3/4758 كيلوگرم در هكتار به دست آمد. از بين اثرات متقابل دوگانه و سه گانه فقط اثر متقابل رقم در كود زيستي بر تعداد سنبله در متر مربع معني دار شده و ساير اثرات بر صفات مورد بررسي معني دار نبودند. نتايج كلي آزمايش نشان داد، بيشترين عملكرد مربوط به تيمار مخلوط كود زيستي و رقم وريناك و كمترين عملكرد مربوط به عدم مصرف كود زيستي و رقم چمران بوده است.

To study the effects of Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) on yield and yield components of bread wheat under irrigated and normal stress conditions, an experiment was conducted at Ilam Agricultural Research Station, in 2009-2010. The experiment was arranged as split-plot in RCBD (Randomized Complete Block Design) in four replications. Cultivars of Chamran and Verinak were allocated to main plots and four levels of biofertilizer including both Azotobacter biofertilizer, Pseudomonas, thatʹs, without biofertilizers and two levels of irrigation (normal irrigation and its termination) were arranged in sub plots as factorial experiment. The results showed that the variety of all the traits were significant except the biological yield. Verinak cultivar produced higher seed yield(4565.4 kg/ha) than Chamran cultivar(4112.5kg/ha). The irrigation had significant effect only on seed yield, weight of 1000 seeds, and harvest index. The biofertilizer levels had significant effect on all of the traits and both of biofertilizers produced higher seed yield(4758.3kg/ha) than others. Among double and triple interactions, only the interaction between variety and biofertilizer was important on the number of spike per m2 and other interactions were not significant. Finally, in this study, results showed that the highest seed yield was obtained using both of the biofertilizers in Verinak cultivar and lowest yield was produced in no biofertilizers in Chamran cultivar.