ارزيابي تنوع ژنتيكي توده هاي شاه بلوط در جنگل هاي گيلان بر اساس نشانگر مورفولوژيك برگ

ارزيابي تنوع ژنتيكي توده هاي شاه بلوط در جنگل هاي گيلان بر اساس نشانگر مورفولوژيك برگ

حفظ و استمرار توده هاي شاه بلوط در جنگل هاي خزري، بعنوان ذخيرگاه جنگلي، مستلزم اعمال راه كارهاي مديريتي صحيح بوده كه براي دست يابي به اين مهم، شناخت نيازهاي اكولوژيك و مطالعه تنوع ژنتيكي بسيار حايز اهميت است. در اين راستا، تحقيق حاضر با انتخاب 3 رويشگاه (سياه مزگي، قلعه رودخان و ويسرود) از اندك رويشگاه هاي باقي مانده از اين گونه واقع در غرب جنگل هاي هيركاني، به مطالعه‏ي تنوع فنوتيپي شاه بلوط با استفاده از صفات مورفولوژيك برگ پرداخته است. نتايج آناليز واريانس با طرح آشيآن‏هايي نشان داد كه تمامي صفات مورد مطالعه بين جمعيت هاي مختلف با يكديگر اختلاف معني داري را نشان مي دهند. محاسبه‏ي فاصله‏ي ژنتيكي بر اساس كليه خصوصيات مورفولوژيك حاكي از آن است كه، جمعيت سياه مزگي با قلعه رودخان داراي بيش‏ترين فاصله‏ي ژنتيكي و جمعيت ويسرود با قلعه رودخان داراي بيش‏ترين تشابه ژنتيكي هستند. پخش پايه هاي درختي در فضاي تابع اول و دوم آناليز تشخيص حاكي از تمايز جمعيت ها از يكديگر است به‏طوري كه به‏راحتي مي توان سه جمعيت را از يكديگر تفكيك نمود. البته، آناليز تشخيص صحت طبقه-بندي را در حدود 7/96 درصد تاييد نموده، و صفات مختلف دندانه (تعداد، طول و فاصله دندانه) و همچنين شكل برگ و تعداد رگبرگ را مهم‏ترين صفات تمايز كننده‏ي جمعيت ها از يكديگر تشخيص داده است. به‏طوركلي، از نتايج اين تحقيق مي توان تنوع پايين درون جمعيتي و تمايز بالا بين جمعيتي را استنتاج كرد، كه مي تواند مورد توجه گياه شناسان قرار بگيرد. البته براي تصميم‏گيري نهايي مطالعات مولكولي الزامي است.

Performing appropriate management guidelines is necessary to conserve and continuation of Castanea sativa stands in Hyrcanian forests as the protected forest. To this end, the acquaintance of ecological needs and the study of genetic diversity are very important. Leaf morphological diversity of Castanea sativa stands was studied to assess phenotypic diversity in rare and natural sites of Guilan forests (Siah Mazgi, Ghaleh Rood Khan and Visrood). Multivariate statistic was used to analyz the collected data. The results of ANOVA with nested design showed that all characters had significant statistical differences in populations. The highest genetic distance was detected for Siah Mazgi and Ghaleh Rood Khan populations, while the highest genetic similarity belonged to Visrood and Ghaleh Rood Khan populations. All three populations were separated into scatter plots in second component by discrimination analysis. The discrimination analysis confirmed the clustering results about 96/7%. Teeth parameters (count, distance and length), leaf type and countable vernations were introduced as the best identifying parameters by discrimination analysis. In conclusion, the low variability within populations and the high variability among populations were confirmed by the present research that can be important for taxonomists. To make a decision, it was necessary to do a molecular study.