شناسايي گون‌هاي علوفه‌اي مراتع ييلاقي استان گلستان

Identification of forage Astragalus in summer rangelands of Golestan province

گون‌ها يكي از مهمترين گونه‌هاي علوفه اي استان گلستان مي‌باشند كه به اصلاح و احياء مراتع استان كمك مي‌نمايد، بنابراين شناسايي و انتخاب گونه‌هاي مناسب علوفه‌اي در مراتع ييلاقي بسيار ضروري است. در اين تحقيق انتخاب گون‌هاي علوفه‌اي با شاخص‌هاي چندساله بودن، خاردار نبودن، خوش‌خوراكي، بهينه بودن كميت و كيفيت علوفه مدنظر قرار گرفت. به جهت اندازه‌گيري پوشش گياهي از فاكتور‌هاي توليد، پوشش تاجي و انبوهي گونه‌ها استفاده گرديد، در حالي كه تعيين كيفيت علوفه، از فاكتورهاي پروتئين خام، ديواره سلولي بدون همي سلولز، الياف خام، قابليت هضم‌پذيري و انرژي متابوليسمي با استفاده از روش‌‌هاي رسمي آناليز AOAC(1990) در آزمايشگاه علوم دامي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع: طبيعي گلستان انجام گرديد. ميزان خوش خوراكي گونه‌ها از طريق مشاهده چراي دام در مرتع، پرسشنامه محلي و همچنين آثار چراي باقيمانده روي گياه استفاده شد. كليه داده‌هاي آماري شامل جدول تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين با نرم افزار SPSS انجام شد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد از بين گون‌هاي مراتع ييلاقي استان گونه‌هاي Astragalus podolobus Boiss. & Hohen، Astragalus onobrychis L. و Astragalus jolderensis B. Fedtsch. با بهترين فاكتورهاي كمي و كيفي شامل: توليد (117 الي 413 كيلوگرم در هكتار)، پروتئين خام (14 الي 5/18 درصد در مرحله گل‌دهي)، انرژي متابوليسمي (7/6 الي 9/7 مگاژول بر كيلوگرم) و همچنين از ارزش خوشخوراكي خيلي خوبي بودند، لذا با توجه به كمبود كمي و كيفي علوفه در مراتع ييلاقي استان، اين گونه به جهت افزايش كمي و كيفي علوفه مراتع پيشنهاد مي‌گردد.

Astragalus species are classified as the most important forage species of Golestan Provinces, which are rehabilitation of rangelands hence identification and selection of suitable Astragalus in rangelands is necessary. In this study selection of forage Astragalus as perennial, without spiny, palatability, optimization of quantity and quality were considered. In order to measurement of vegetation, some factors such as ; Production ,canopy cover and density were used , meanwhile to determining forage quality some factors such as ; Crude protein, crude fiber, acid detergent fiber, dry matter digestibility and metabolic energy with application of AOAC(1990) in livestock lab of Golestan research center of Agriculture and Natural Resources were applied. The tate of platability of forage species used observation of livestock grazing in ranges, survey from expert persons, also reminder of rested plant. All statistical work on data including ANOVA and comparison of means carried out via SPSS software. This study resulted in among summer rangelands of Golestan Province, plant species of Astragalus podolobus, Astragalus jolderensis and Astragalus onobrychis. With the best quantitative factors including; production (117 to 413 kg/ha), crude protein (14 to18.5 percent in flowering period), metabolic energy (6.7 to 7.9 MJ/kg) also had value of high palatability. Therefore with regards to deficiency and shortage of forage in summer rangelands of Golestan Province, this species are offered to increasing quality and quantity of rangelands.