تاثير راه هاي تجارتي در تحولات تجاري بيرجند سده سيزده و چهارده شمسي

تاثير راههاي تجارتي در تحولات تجاري بيرجند سـده سيـزده و چهارده شمسـي محمدامير شيخ نوري چكيـده يكي از مباحث مطرح در مطالعات تاريخ اجتماعي و اقتصادي به ويژه در پژوهش هاي تاريخ محلي، وضعيت راهها و مسيرهاي تجاري است. راهها نقش مهمي در مبادلات بازرگاني، داد و ستد هاي علمي و فرهنگي و شكوفايي تمدني ايفا مي كنند. عوامل متعددي در سده ي سيزده و چهارده شمسي (عصر قاجار و پهلوي) بر وضعيت جاده هاي ارتباطي اثر گذاشته اند و به دنبال آن شهرهايي كه در مسير اين راهها قرار داشته، تحت تاثير عوامل مذكور، دچار تحول شده اند. در مقاله حاضر، ابتدا كلياتي در مورد وضعيت جاده ها و حمل و نقل در ايران در سده سيزده و چهارده شمسي بيان شده، آنگاه موقعيت بيرجند از جنبه مسيرهاي ارتباطي مورد ارزيابي قرار گرفته است. در اين بررسي نقش عوامل داخلي موثر در رونق و بهبود راهها در منطقه از طريق اشاره به اقدامات حكام محلي مورد ارزيابي قرار گرفته است. تاثير عوامل خارجي نيز از گزارشهاي آنان و اقدامات و مداخلات مستقيم و گـاه غـير مستقيـم آنان در منطقـه آشـكار مي شود. واژگان كليدي: راههاي تجاري، بيرجند، قاينات، سده سيزده و چهارده شمسي، خراسان جنوبي.

The effect of trade routes in trade development of Birjand during the 13th and 14th Hejri centuries Sheikhnoori, Mohammid Amir Abstract: One of the issues in social history and economy, particularly in local history research, is the situation of roads and trade routes. Roads have an important role in business dealings, scientific and cultural exchange, and civilization prosperity. Various factors have affected the situation of relationship roads during the 13th and 14th Hejri centuries (Qujar and Pahlavi eras), and following this the cities which were situated on the route developed because of these factors. In the present paper, first some generalization is given about the situation of roads and transportation of Persia during the 13th and 14th Hejri centuries; then, the position of Birjand concerning relationship routes is assessed. In this assessment the role of internal factors influential in the flourish and improvement of roads in the region is examined through reference to the measures of local rulers. The effect of external factors, too, is also revealed through their reports and measures; and their direct, and sometimes indirect interference, in the region. Key words: Trade routes, Birjand, Ghayenat, Hejri 13th and 14th centuries, South Khorasan.