تعيين غلظت برخي از الكتروليت هاي سرم خون گاو نجدي در دو فصل گرم و سرد

Determination of some blood electrolytes concentrations of Najdi cattle in hot and cold seasons

يكي از نژادهاي گاو بومي استان خوزستان نژاد نجدي مي¬باشد كه از مشخصات بارز آن وجود برجستگي كوهاني در ناحيه جدوگاه حيوان است. از آنجا كه هيچ گونه اطلاعاتي در خصوص غلظت الكتروليت‌هاي سرم خون گاوهاي نجدي سالم در خوزستان وجود ندارد، هدف از انجام اين مطالعه تعيين مقادير طبيعي برخي از الكتروليت‌هاي سرم خون گاوهاي نجدي به ظاهر سالم در دو فصل سرد (زمستان) و گرم (تابستان) و در گروه¬هاي سني و جنسي مختلف بود. تعداد 180 نمونه خون از گاوهاي نژاد نجدي به ظاهر سالم در دو فصل زمستان (80 رأس) و تابستان (100 رأس) اخذ گرديد و غلظت الكتروليت‌هاي مورد نظر با استفاده از روش¬هاي رايج آزمايشگاهي مورد سنجش قرار گرفت. غلظت سرمي كلسيم و فسفر در دام¬هاي ماده تحت تأثير فصل قرار داشته به طوري كه غلظت سرمي كلسيم در فصل تابستان و غلظت سرمي فسفر در فصل زمستان بيشتر بود (05/0P<). غلظت سرمي فسفر در گاوهاي ماده بالغ به طور معني¬داري كمتر از گاوهاي ماده نابالغ است ولي سن اثر معني¬داري بر غلظت سرمي كلسيم در دام¬هاي نر و ماده نداشت و جنسيت نيز هيچ يك از عناصر كلسيم و فسفر را تحت تأثير قرار نمي‌داد. غلظت سرمي سديم فقط در دام¬هاي نابالغ در فصل تابستان به طور معني‌داري بيشتر از فصل زمستان بود. در فصل تابستان گاوهاي ماده بالغ غلظت سديم سرمي كمتري نسبت به گاوهاي نابالغ داشتند ولي جنسيت بر غلظت سرمي سديم بي‌تأثير بود. غلظت سرمي پتاسيم در دام¬هاي ماده با سن بيشتر از 6 ماه در فصل تابستان، بيشتر از فصل زمستان بود ولي سن و جنس بر غلظت سرمي پتاسيم بي¬ تأثير هستند (05/0P>). غلظت سرمي كلر در دام¬هاي با سن بالاتر از 6 ماه در فصل زمستان، به طور معني¬داري بيشتر از فصل تابستان بود. دام¬هاي ماده با سن بالاتر از 6 ماه نسبت به دام¬هاي كمتر از 6 ماه داراي غلظت سرمي بيشتري از كلر بودند و گوساله‌هاي ماده با سن كمتر از 6 ماه نسبت به نرهاي هم سن خود غلظت بيشتري از كلر را نشان دادند (05/0P<).

One of the native cattle in Khuzestan province of Iran is Najdi breed that is characterized by a hump in the withers area. As there is no information available about blood electrolytes of this breed in Khuzestan province, this study was carried out to determine the blood electrolytes of Najdi cattle in hot and cold seasons with respect to age and sex. Therefore, blood electrolytes of 180 Najdi cattle in different age and sex groups were determind by conventional laboratory methods. Serum calcium and phosphorous in female animals were affected by season, so that serum calcium and phosphorous levels were higher significantly in summer and winter, respectively (P < 0.05). Serum phosphorous concentrations of adult female animals were significantly lower than immature animals, but calcium was not affected by age, and also sex. They had no effects on serum calcium and phosphorous. The serum concentration of sodium was higher in summer only in immature animals. In summer, adult female animals had lower concentrations of sodium in comparison with immatures but, sodium was not affected by sex. The serum potassium levels of females, with more than 6 months of age, in summer were higher than winter season, but potassium was not affected by age and sex. The serum chloride concentrations of animals, with more than 6 months of age, in winter were higher than summer. Female animals with more than 6 months of age had higher concentrations of chloride. Female calves had higher serum chloride levels than males (P < 0.05).