شناسايي انگل‌هاي كرمي و ميزان آلودگي دستگاه گوارش كبوتران اهلي شهرستان تبريز

Identification and infection rate of alimentary tract to helminth parasites in domestic pigeons (Columba livia domestica) of Tabriz

كبوتران اهلي (Columba livia domestica) تقريباً در تمامي نواحي دنيا يافت مي‌شوند اما علي‌رغم انتشار وسيع و اهميت اين پرندگان مهاجر دست آموز، اطلاعات اندكي از آلودگي آنها به انگل‌هاي كرمي وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر تعيين نوع و ميزان آلودگي به انگل‌هاي كرمي دستگاه گوارش كبوتران اهلي در شهرستان تبريز است. در مدت 13ماه (ارديبهشت 1385 الي خرداد 1386) تعداد 72 قطعه كبوتر اهلي بالغ از نواحي مختلف شهرستان تبريز، به دليل داشتن ضايعات مشكوك به سل پرندگان در مفاصل اندام‌هاي حركتي خود جمع‌آوري و به دقت كالبدگشايي شد. دستگاه گوارش از ناحيه مري تا كلواك، به طور كامل بررسي و آلودگي كرمي محتويات آن پس از شستشو، جمع‌آوري و شمارش مورد شناسايي قرار گرفت. روده باريك تنها قسمت آلوده دستگاه گوارش بود. در اين بررسي، 55/55% كبوتران (40 قطعه) غيرآلوده و در 45/44% (32 قطعه) آلودگي كرمي روده باريك به يك يا چند گونه قطعي شد. از بين كبوتران آلوده، 63/65% حداقل به يك نوع كرم (5/37% نماتود و 13/28% سستود) و 37/34% داراي آلودگي مخلوط بودند. هيچ ترماتودي در كبوترهاي كالبدگشايي شده يافت نشد. كرم‌هاي جدا شده عبارت بودند از: آسكاريديا كلومبه، كاپيلاريا ابسيگناتا، جنس رآيله تينا، رآيله‌تينا ماگني نوميدا، رآيله‌تينا اكينوبوتريدا، رآيله‌تينا تتراگونا. در اين مطالعه، نزديك به نيمي از كبوتران آلوده به انگل‌هاي گوارشي بودند. بيشترين و كمترين آلودگي به ترتيب مربوط به آسكاريديا كلومبه و كاپيلاريا ابسيگناتا بود. نتايج به دست آمده با بررسي‌هاي مشابه صورت گرفته در منطقه معتدل شمالي از جمله تركيه و اروپاي شرقي مطابقت داشت كه دلايل آن را مي‌توان در شباهت آب و هوايي و نزديكي جغرافيايي اين مناطق با شمال غرب ايران دانست.

The common domestic pigeons (Columba livia domestica) are migratory game birds. They found in all parts of the world. There is a little investigation about helminth parasites of domestic pigeons. The aim of the present study was to show the prevalence and variety of natural helminth infestation of gastrointestinal tract in domestic pigeons kept in pigeon-houses around Tabriz-Iran. Seventy adult domestic pigeons, with a history of avian tubercle-like lesions on the joints, were collected and necropsied over a period of 13 months (May 2006-June 2007). Digestive system of each pigeon from esophagus to cloaca and its contents were examined. Small intestine was the only infected organ. The worms were collected, counted and identified. Small intestine was the only organ that was infected. The percentage of pigeons infected with at least one helminth species was 65.625% (37.5% nematode and 28.125% cestode). Mixed infections occurred in only 11 individuals (34.375% of infected birds). Six intestinal helminth species which were identified including, Ascaridia columbae, Capillaria obsignata, Raillietina (sp.), Raillietina magninumida, Raillietina echinobothrida, Raillietina tetragona. In this study, 44/45% of the pigeons were overally infected. The highest and lowest infection rate were that of Ascaridia columbae and Capillaria obsignata, respectively. The prevalence and variety of helminth parasitism noted in the present study is similar with other studies in North zone temperate as Turkey and east Europe. It is most likely reflected of climate similarity and proximity of these areas to western North of Iran.