بررسي تاثير روش دوسا (Dohsa) در كاهش علايم بيش‌‌‌فعالي نقص توجه و افزايش مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان مبتلا به بيش‌‌فعالي و نقص توجه 6 تا 11 سال

The effect of Dohsa-Hou Psychic Rehabilitation on reducing attention deficits and hyperactivity symptoms and increasing of social skills of 6-to-11 year old students with ADHD

چكيده مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسي تاثير توان‌بخشي رواني دوساهو (Dohsa-hou) بر كاهش علايم بيش‌‌فعالي نقص توجه و افزايش مهارت‌هاي اجتماعي انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به شيوه شبه تجربي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون و با گروه شاهد و مورد اجرا گرديد. 24 كودك مبتلا به نقص توجه همراه با بيش‌فعالي از مركز كاردرماني برنا به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي به دو گروه شاهد و مورد تقسيم شدند. قبل از شروع دوره، والدين كودكان موظف به تكميل پرسش‌نامه‌‌هاي مشكلات رفتاري كودكان (Conner parent rating)، علايم مرضي كودكان (4-Child symptom inventory يا 4- CSI) و پرسش‌نامه مهارت‌هاي اجتماعي (فرم والدين) شدند و در پايان دوره دوباره اين ارزيابي‌ها تكرار گرديد. مدت اجراي Dohsa-hou در گروه آزمايش 12 جلسه به صورت هفتگي و هر هفته دو جلسه در نظر گرفته شد. سپس داده‌هاي حاصل از پرسش‌نامه‌ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و آزمون ANCOVA و Independent t تجزيه و تحليل گرديد و همه فرضيه‌ها مورد تاييد قرار گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي حاصل از آزمون ANCOVA حاكي از تاثير معني‌دار توان‌بخشي رواني Dohsa-hou بر تعاملات اجتماعي و علايم بيش‌فعالي در كودكان مبتلا به اختلال بيش‌فعالي نقص توجه بود. اجراي تكنيك‌هاي Dohsa-hou مهارت‌هاي اجتماعي و توجه كودكان مبتلا به اختلال بيش‌فعالي نقص توجه را افزايش و بيش‌فعالي و تكانشگري را در اين كودكان كاهش مي‌دهد (001/0 = P). نتيجه‎گيري: با استفاده از روش توان‌بخشي رواني و به كارگيري تلاش و اراده در كودكان مبتلا به اختلال بيش‌فعالي نقص توجه مي‌توان به آن‌ها در افزايش مهارت‌هاي اجتماعي و كاهش علايم بيش‌فعالي ياري رساند، بنابراين مي‌توان به خانواده‌ها و ديگر مسوولين تعليم و تربيت استثنايي، استفاده از اين روش را جهت بهبود تعاملات اجتماعي و علايم بيش‌فعالي اين كودكان پيشنهاد كرد. كليد واژه‌ها: دوساهو، بيش‌فعالي نقص توجه، مهارت‌هاي اجتماعي

Abstract Introduction: The purpose of this study was to investigate the efficacy of Dohsa-hou psychic rehabilitation in reducing attention deficits and hyperactivity symptoms and in increasing social skills in a group of children with attention deficit hyperactivity disorder (named hereafter ADHD). Materials and Methods: A quasi-experimental method with pre-test, post-test and control group was adopted in this study. Twenty-four children with ADHD were recruited from the clients referred to Borna Occupational Therapy Center and were randomly divided into control and experimental groups. Prior to the initiation of the study, the parents of children completed the Conner’s Parents Rating Scale form, Children Symptoms Inventory-the 4th edition and Social Skills Questionnaire (parent form). At the termination of the study, they re-evaluated and completed these questionnaires once again. The Dohsa-hou was introduced to experimental group in twelve sessions held twice a week. The data from rating scales were statistically analyzed via ANCOVA and Independent t test using SPSS software program version 16. The results confirmed all hypotheses. Results: The results of covariance analysis indicated the significant effect of Dohsa-hou psychic rehabilitation method on the social interactions and hyperactive signs of children suffering from ADHD. It was shown through the study that the application of Dohsa-hou techniques can increase the attention and decrease the hyperactivity and impulsiveness of these children (P = 0.001). Conclusion: The findings showed that it is possible, through using psychological rehabilitation and preventive efforts, to enhance social skills and reduce the symptoms of over activity in ADHD children. This method can be introduced to exceptional education staff and also to the families to improve the social interactions of children with symptoms of hyperactivity. Keywords: Dohsa-hou, Attention deficit hyperactivity, Social skills