مقايسه كودكان داراي اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي و عادي در دو مقوله هوش هيجاني و سبك‌هاي دلبستگي

Comparing children with attention deficit/hyperactivity disorder with their normal peers in terms of emotional intelligence and attachment styles

چكيده مقدمه: مشكلات و ناسازگاري‌هاي‌ كودكان مبتلا به اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي لزوم توجه بيشتر به اين اختلال را روشن‌تر مي‌سازد. هدف پژوهش حاضر، مقايسه هوش هيجاني و سبك دلبستگي در كودكان مبتلا به اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي با كودكان عادي بود. مواد و روش‌ها: براي دستيابي به اين هدف، از بين مدارس راهنمايي شهر كرمانشاه در سال تحصيلي 90- 1389 تعداد 11 مدرسه (1124 دانش‌آموز) به صورت تصادفي انتخاب و پس از شناسايي دانش‌آموزان مبتلا به اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي (تعداد = 120 نفر)، تعداد 60 دانش‌آموز داراي ADHD (Attention deficit-hyperactivity disorder) با روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. سپس، پرسش‌نامه‌هاي‌ هوش هيجاني شوت (SEIS يا Schutte emotional intelligence scale) و پرسش‌نامه پيوند والديني (Parental bonding instrument يا PBI) Parker و همكاران را تكميل كردند، همچنين روش پژوهش حاضر، تحليلي از نوع علي- مقايسه‌اي (مقطعي) بوده و براي تحليل داده‌ها‌ از آزمون t استفاده شد. يافته‌ها: ميانگين زير مقياس‌هاي‌ هوش هيجاني در كودكان عادي به ترتيب، در تنظيم هيجان و ابراز هيجاني و در كودك مبتلا به اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي، ارزيابي هيجانات ديگران و ابراز هيجاني بيشتر از ساير مولفه‌ها‌ است. ميانگين نمره‌ دانش‌آموزان عادي در هوش هيجاني و مولفه‌هاي‌ آن از ميانگين نمره دانش‌آموزان مبتلا به اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي بيشتر است، به اين معني كه در تمام اين مقوله‌ها‌، بين دانش‌آموزان عادي و كمبود توجه- بيش‌فعال تفاوت معني‌داري وجود دارد (01/0 > P). ميانگين نمره دانش‌آموزان عادي در مقوله‌هاي‌ مراقبت با محبت مادر و مراقبت با محبت پدر، از ميانگين نمره دانش‌آموزان مبتلا به كمبود توجه- بيش‌فعالي بيشتر بود (01/0 > P). همچنين، ميانگين نمره دانش‌آموزان مبتلا به كمبود توجه- بيش‌فعالي از ميانگين نمره‌ دانش‌آموزان عادي در مقوله‌هاي‌ كنترل مادر، كنترل پدر و سبك دلبستگي به طور كلي بيشتر مي‌باشد (01/0 > P). نتيجه‎گيري: بين كودكان مبتلا به اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي و كودكان عادي از نظر مولفه‌هاي‌ هوش هيجاني تفاوت‌هاي‌ معني‌داري وجود دارد. كاربرد يافته‌هاي‌ اين پژوهش و محدوديت‌ها‌ و پيشنهادهاي آن مورد بحث قرار گرفته است. كليد واژه‌ها: هوش هيجاني، سبك دلبستگي، اختلال كمبود توجه- بيش‌فعالي

Abstract Introduction: Various problems and maladjustments of children suffering from attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD) necessitate paying more attention to the disorder. The aim of the present study was to compare the emotional intelligence and attachment style of children with ADHD with those of normal peers. Materials and Methods: In this causal-comparative study, 1124 healthy students from 11 guidance schools of Kermanshah, Iran and 60 subjects from a group of 120 previously identified students with ADHD were randomly selected. All participants were then asked to complete Schuttʹs emotional intelligence questionnaires and Parental Bonding Inventory (PBI) (Parker et. al, 1979). Data were statistically analyzed using t test. Results: The results showed that concerning emotional intelligence subscales, regulating and expressing emotions in normal children and expressing and assessing other’s emotions in those with ADHD had higher mean score than the other components. Normal students earned significantly higher mean scores than children with ADHD regarding all components of emotional intelligence (P < 0.01). Moreover, the mean scores of care with mother’s and with father’s affection were significantly higher in normal students than in students with ADHD (P < 0.01). In addition, the mean score of hyperactive students were generally and significantly higher than that of normal students with regard to the areas of mother’s control, father’s control, and attachment style (P < 0.01). Conclusion: The findings proved that there is a significant difference among children with ADHD and normal children in terms of various components of emotional intelligence. The applications of the results of the present study and its limitations as well as suggestions for further research have also been discussed. Keywords: Emotional intelligence, Attachment style, Attention deficit/hyperactivity