مقايسه ساختار سازه‎اي سه واكه‌ كناري زبان فارسي در كودكان كاشت ‌حلزون ‎شده و كودكان داراي شنوايي طبيعي 5 تا 10 ساله‎ شهر تهران

Comparing the formant frequencies of three Persian long vowels produced by cochlear-implanted and normal-hearing children

چكيده مقدمه: شنوايي يكي از عوامل اساسي تاثيرگذار بر كيفيت توليد گفتار از سوي سخنوران زبان است. اين حس بازخورد لازم را براي كنترل گفتار فراهم مي‎كند. گفتار كودكان داراي آسيب شنوايي اغلب هم از نظر ادراكي و هم از نظر ويژگي‎هاي آكوستيكي داراي اختلال مي‎باشد. هدف از اين مطالعه، تعيين و مقايسه ساختار سازه‎اي سه واكه بلند زبان فارسي در كودكان كاشت‎ حلزون ‎شده و داراي شنوايي طبيعي بود. مواد و روش‌ها: صداي 20 كودك كاشت‎ حلزون‎ شده پيش‎زبان و 20 كودك داراي شنوايي طبيعي در گروه سني 5 تا 10 سال مورد بررسي قرار گرفت. شركت ‌كننده‎ها تك‎زبانه و فارسي ‎زبان بودند. از آزمودني‎ها خواسته شد كه واكه‎هاي /i/‎، /u/ و ‎/â/‎‎ را كشيده و توليد كنند. ميانگين سازه‎هاي اول و دوم اين واكه‎ها با نرم‎افزار Praat نسخه 5.3.13 تعيين و يافته‎ها بين دو گروه مقايسه گرديد. جهت تعيين وجود تفاوت بين ميانگين سازه‎هاي اول، دوم و نسبت سازه دوم به اول بين دو گروه از آزمون Independent t استفاده شد. يافته‌ها: مقدار سازه اول هر سه واكه در گروه كاشت افزايش يافت، كه اين افزايش تنها در واكه /i/ معني‌دار بود (011/0 = P). مقايسه‎ سازه‎ دوم تفاوت معني‌داري را بين دو گروه نشان نداد. مقايسه نسبت سازه دوم به اول در دو گروه در سه واكه تنها در واكه /i/ و با احتمال 95 درصد تفاوت معني‌دار نشان داد (010/0 = P). نتيجه‎گيري: بسامد سازه‎هاي اول در كودكان كاشت ‌حلزون ‎شده افزايش يافت. با توجه به اين يافته يعني افزايش سازه اول، به نظر مي‎رسد كودكان كاشت‌ حلزون ‎شده حركات جبراني زيادي به كار مي‎گيرند كه مي‎توان اين پديده را با فقدان بازخورد شنيداري و تلاش براي جبران آن با حس عمقي با استفاده از شگردهاي توليدي توضيح داده شود. تغيير سازه‎هاي اول و دوم در جهت كاهش فضاي هندسي واكه‎هاي مورد بررسي بود، به عبارتي افرادي كه كاشت حلزون ‎شده بودند اندكي مركزي شده‎تر واكه‎ها را توليد نمودند. كليد واژه‌ها: تحليل آكوستيكي، بسامد‎ ‎سازه‎اي، كاشت‎ حلزون، گفتار طبيعي، زبان فارسي

Abstract Introduction: The feedback provided by auditory apparatus equips normal hearing people with an important controlling mechanism over the speech production processes. The speech of hearing-impaired children is both perceptually and acoustically abnormal. This study tried to compare the formant frequencies of three long vowels in Persian-speaking children who used cochlear implant and those who were of normal-hearing ability. Materials and Methods: 20 Cochlear-implanted (CI) children and 20 normal-hearing children with the age ranged from 5 to 10 years participated in this study. All participants were native speakers of Persian who were asked to produce prolonged vowels /i/, /u/ and /?/. The averaged F1 and F2 were calculated for each examinee using Praat software (version 5.3.13). Independent t test was conducted to examine the possible differences thatF1 and F2 values and F2 to F1 ratios may have in the two groups. Results: Study results revealed a relative increase in the F1 mean values of all the three vowels produced by CI children. This difference was, however, significant only in the first formant of vowel /i/ (P = 0.011).The mean values of F2/F1 ratio for vowel /i/ showed a statistically significant difference between the two groups (P = 0.010). Conclusion: F1 formants are increased in cochlear-implant children. This condition might be due to a process in which the lack of auditory feedback is compensated by the proprioceptive feedback that is provided through the exaggerated articulation. The changes in F1 and F2 imply a reduced vowel space, in other words, vowel space is slightly centralized in CI children. Keywords: Acoustic analysis, Formant frequency, Cochlear implant, Natural speech, Persian