ارايه چارچوب مفهومي در بازاريابي براساس مباني اسلامي

A Conceptual Framework in Marketing Based on Islamic Foundations

تجارت جايگاه بايسته‌اي در نظام ارزشي اسلام دارد تا جايي كه طولاني‌ترين آيه قرآن كريم (بقره: 282) به بيان جزييات يكي از مسايل اقتصادي؛ يعني تنظيم اسناد تجاري اختصاص يافته است. فلسفه بازاريابي از جمله موضوع‌هايي است كه در حال حاضر نياز به تحقيق و تبيين دارد و اين در حالي است كه فلسفه بازاريابي شرق و غرب در عمل نتوانسته است به تمام نيازها و مصالح مادي و معنوي انسان و جامعه پاسخ دهد. بشريت امروز بيش از هر زمان ديگري تشنه معارف حيات‌بخش اسلام در تمام زمينه‌ها از جمله بازاريابي است. بازاريابي اسلامي به‌عنوان رشته جديد نتيجه تحولات در اقتصاد جهاني است؛ بنابراين ارايه مدل‌هاي اسلامي درباره بازاريابي از ضروريات غيرقابل انكار است. هدف از پيش‌رو تحقيق استخراج ويژگي‌ها و ابعاد بازاريابي اسلامي از ديدگاه قرآن كريم و سنت و ارايه چارچوبي مناسب جهت به‌كارگيري دركشورهاي اسلامي است. رويكرد پژوهش اكتشافي تركيبي (كيفي –كمي) است. نتيجه‌هاي تجزيه‌وتحليل داده‌ها، نشانگر آن است كه مولفه‌هاي بازاريابي اسلامي در سه بُعد مباني اعتقادي و اصول، ارتباطات و ابزارها قابل دسته‌بندي هستند.

Business has such an importance in the value system of Islam that the longest verse of Quran (Bagharah: 282) has been dedicated to the details of one of economic problems i.e. business documents. Marketing philosophy is one of subjects that needs research and explanation where the western and eastern marketing philosophies have not met all the needs and material and intellectual interests of the human being and the society. Today human being looks for teachings of Islam in all fields especially in marketing. Islamic marketing as a discipline is the result of evolutions in world economy. So presenting Islamic marketing models is one of unavoidable necessities. The goal of this research is the exploitation of characteristics and aspects of Islamic marketing from the viewpoint of Quran and Sunnah and presenting a proper framework for application of it in Islamic countries. The approach of the research is mixed explorative (qualitative-quantitative). The results of analysis show that elements of Islamic marketing can be categorized in three aspects of faith-relating bases and principles, communication and instruments.