بررسي بافت متن از ديدگاه برجسته ترين زبان شناسان قديم مسلمان بر اساس الگوي حازم قرطاجني

Investigation of Context from Ancient Distinguished Muslim Linguistsʹʹ Viewpoints Based on Hāzim Qartājannīʹʹs Framework

زبان شناسان قديم مسلمان به مقوله بافت، اعم از زباني و غيرزباني توجه داشته اند. با بررسي و جمع بندي نگرش حازم قرطاجني الگوي نسبتاً جامعي براي اين مقوله مي توان ارايه داد. البته به‌طور كلي نگاه قدما در اين خصوص يكدست و ثابت نيست و ميان نگرش اجتماعي به زبان، يعني توجه به مولفه هاي غيرزباني و محدود شدن به ساختار زباني محض در نوسان است، از اين رو بايد به زبان‌شناسي قديم به‌عنوان يك كليت واحد نگريست تا بتوان در پرتو ديدگاه هاي مختلف، طرح جامعي در خصوص بافت و كارآمدي آن در حوزه كاربست ايجاد كرد. قدما از توجه به بافت اهدافي چون ارزشيابي سطح بلاغت كلام، تحليل معناي متن و بازآفريني بافت غيرزباني مفقود از خلال بافت زباني داشته اند و از آن براي دريافت معنا استفاده كرده‌اند. در اين تحقيق با محوريت الگوي استخراجي از كتاب منهاج البلغا اثر حازم قرطاجني، ديدگاه قدما در خصوص بافت را بررسي مي‌كنيم.

Ancient Muslim linguists paid due attention to both linguistic and non-linguistic contexts. An investigation into H?zim Qar??jann?ʹs views can help in developing a relatively comprehensive framework in this respect. However, in general, ancient linguistsʹ views are not the same and vary from social perspectives on language (i.e. paying attention to non-linguistic factors) to pure formalistic views. Hence, ancient Muslim linguistsʹ views have to be considered as a whole to be able to reach a comprehensive framework on context and its uses in action. The reasons behind the ancient linguistsʹ attention to context were threefold: evaluating the accuracy, analyzing the meaning of the texts, and regenerating the lost non-linguistic context from the linguistic context to arrive at the meaning. The present study investigates the ancient linguistsʹ views on context mainly through the framework derived from ??zim Qar??jann?ʹs "Minh?j al-Bulagh?".