پديد آورندگان :
بابايي، محمدعلي نويسنده استاديار Babaei, Mohammad Ali , انصاري، اسماعيل نويسنده دانش آموخته كارشناسي ارشد حقوق جزا و جرم شناسي Ansari, Esmaeil
كليدواژه :
هزينه‌هاي جرم , نظريه اقتصادي جرم , هزينه‌هاي بزهكاران , هزينه‌هاي بزه‌ديدگان
چكيده فارسي :
يكي از ابعاد مهم سياست‌گذاري جنايي برآورد هزينه‌هاي جرم است؛ زيرا وقوع جرم، هزينه‌هاي زيادي را به جامعه و شهروندان كه ممكن است بزه‌ديده باشند، تحميل مي‌كند. مطالعه دقيق و علمي هزينه‌هاي جرم همزمان با نظريه‌پردازي مكتب تحليل اقتصادي حقوق در پيش‌بيني و كنترل جرم شروع شد. از ديدگاه اين مكتب، هر اقدام عملي براي افزايش رفاه جامعه از طريق شناخت درست ميزان هزينه‌هاي مربوط به فرايند كيفري امكان‌پذير است.
اقتصاددانان هزينه‌هاي جرايم را به سه دسته تقسيم مي‌كنند: هزينه‌هاي بزه‌ديدگان، هزينه‌هاي دستگاه عدالت كيفري و هزينه‌هاي بزهكاران. هزينه‌هاي بزه‌ديدگان شامل هزينه‌هاي مادي (از دست دادن توانايي كار، هزينه‌هاي پزشكي و ... ) و هزينه‌هاي معنوي (درد و رنج و كيفيت از دست رفته زندگي و ... ) مي‌شود، اما دستگاه عدالت كيفري در هر جامعه با توجه به سياستي كه اتخاذ مي‌كند، هزينه‌هاي متفاوتي را به جامعه تحميل مي‌نمايد. بزهكاران نيز در نتيجه ارتكاب جرم، براي فرار از عدالت كيفري و عدم كشف جرم، هزينه‌هايي را تحمل و در عين حال به سود و لذت دست پيدا مي‌كنند.
برآورد صحيح هزينه‌هاي جرايم باعث مي‌شود كه اولا،ً اهميت موضوع پديده مجرمانه در جامعه نسبت به ساير اولويت‌ها تعيين شود، ثانياً سياست‌گذاراني كه با كمبود منابع مواجه هستند، بهترين و كارآمدترين سياست را در قبال اين پديده انتخاب نمايند و در نهايت امكان استفاده از تحليل‌هاي هزينه - فايده براي متوليان امر سياست‌گذاري فراهم كنند. متاسفانه در پژوهش‌هايي كه در ايران انجام مي‌شود به اين ارزيابي‌ها به طور بايسته توجه نمي‌شود. اين بي‌توجهي عمدتاً ريشه در عدم شناسايي صحيح هزينه‌هاي ناشي از جرم دارد. اين مقاله سعي دارد با تبيين اهميت ارزيابي انواع هزينه‌هاي جرم، زمينه نهادينه شدن اين فرآيند در حقوق ايران را فراهم نمايد.
چكيده لاتين :
One of the most complex issues in criminal policy is estimate of costs of crime. Because, committing of crime imposes high costs on society and citizens which may be victim of a crime. Accurate and scientific study of crime costs had been, simultaneously, started with economic analysis of law, and especially, of crime control. In the viewpoint of this school of thought, practical measures for increasing the social welfare, is possible, only by taking into consideration, the costs of criminal process.
In general, costs of crime are divided by economists to three sets: costs of victims, costs of criminal justice system and costs of offenders. Cost of victims, in turn, is divided to tangible costs (productivity losses, medical costs) and intangible costs (pain, suffering, and reduced quality of life). But, criminal justice system costs depend on adoption of policies. Offenders, by perpetration of a crime, sustain costs for escaping from criminal justice and detection of crime.
For economists, accurate estimation of crime costs may result in: firstly, the revealing of paramount importance of crime phenomenon in ascertaining other preferences; secondly, offering efficient and best policy choice in the face of scarcity of resources; and finally, making possible use of cost-benefit analysis for policymakers.
Unfortunately, the research in Iran has not paid attention to estimation of crime costs. The main cause of the neglect is rooted in lack of proper identification of crime cost. This article explains the importance of crime cost estimation and prepares the ground of the implementation of this process in Iranian Law.
