تاثير باكتري‌هاي محرك رشد گياه بر پارامترهاي رشدي و غلظت عناصر كم‌مصرف در دو رقم كلزا تحت تنش شوري

Effect of plant growth promoting rhizobacteria on growth parameters and levels of micronutrient on rapeseed cultivars under salinity stress

باكتري‌هاي آزوسپيريلوم و سودوموناس از جمله باكتري‌هاي محرك رشد گياه هستند كه مي‌توانند باعث تحريك رشد و افزايش مقاومت گياهان در شرايط تنشي مانند خشكي و شوري شوند. به‌منظور بررسي توانايي جدايه‌هاي مختلف باكتري‌هاي محرك رشد گياه روي كاهش اثرات تنش شوري در كلزا از سه گونه آزوسپيريلوم و دو گونه سودوموناس جدا شده از ريزوسفر كلزا استفاده شد. اين آزمايش در بخش تحقيقات خاك و آب مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گلستان در شرايط گلخانه و در ظروف شيشه‌اي خاص (جار ليونارد) شامل محلول هوگلند اجرا گرديد. طرح آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در 3 تكرار انجام شد. فاكتورها شامل رقم كلزا در دو سطح (Hyola 401 و RGS 003)، شوري در 3 سطح (0، 80 و 160 ميلي‌مولار كلريد سديم) و جدايه باكتري در 6 سطح شامل (Ba1=A. irakense DSM 11586، Ba2=A. irakense 49، Ba3=Azosprillum lipoferum 45، Ba4=P. fluorescens، Ba5=P. putida و Control= شاهد تلقيح‌نشده) بودند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه با افزايش شوري تا 160 ميلي‌مولار پارامترهاي رشدي مانند وزن ‌تر و خشك اندام هوايي، تعداد برگ‌ها و ارتفاع و سطح برگ‌ها در گياه كلزا كاهش مي‌يابد. تلقيح بذور هر دو رقم كلزا با جدايه‌هاي مختلف باكتري‌هاي محرك رشد گياه اثر تنش شوري را كاهش داد. اثر تنش شوري در گياهچه‌هاي تلقيح‌شده با جدايه A. irakense DSM 11586 كم‌تر از بقيه بود. اما، غلظت عناصر روي و آهن در ارقام تلقيح‌شده با جدايه باكتري A. lipoferum 45 بيش‌تر بود و در دو سطح مختلف شوري اعمال شده اختلاف معني‌داري نداشتند. بيش‌ترين ميزان منگنز مربوط به گياهان تلقيح‌شده با جدايه A. irakens DSM 11586 بوده و در دو سطح مختلف شوري (80 و 160 ميلي‌مولار كلريد سديم) اختلاف معني‌داري وجود نداشت.

Azospirillum and Pseudomonas bacteria are as plant growth promoting rhizobacteria that can stimulate growth and increase plant resistance to stress conditions such as drought and salinity. In order to evaluate the ability of different strains of these bacteria on the reduction of salinity in canola, three species of Azospirillum and two species of Pseudomonas isolated from the rhizosphere of canola were inoculated. This experiment was performed in the Department of Soil and Water Research in Agriculture and Natural Resources Research Center of Golestan in greenhouse conditions and in special glass containers (Jar Leonard) containing Hoaglandʹs solution. A factorial experiment was conducted in completely randomized design with three replications. Factors include canola varieties at two levels (Hyola 401 and RGS 003), salinity at three levels (0, 80 and 160 mM sodium chloride) and bacterial isolates included six levels (Ba1= A. irakense DSM 11586, Ba2=A. irakense 49, Ba3=Azosprillum lipoferum 45, Ba4=P. fluorescens, Ba5=P. putida and control=not inoculated) respectively. The Results showed that with increasing salinity up to 160 mM NaCl, parameters as shoot fresh and dry weight, leaf number and leaf area per plant are reduced in the rapeseed plant. Both varieties of canola seeds inoculated with different bacteria reduced effects of salinity. The effect of salinity on seedlings inoculated with strain A. irakense DSM 11586 was less than the rest. The concentrations of Zinc and Iron in the inoculated cultivar with strain A. lipoferum 45 were higher. Manganese was the highest amount in plants inoculated with strain A. irakense DSM 11586.