مهاجرت، حاشيه نشيني و اثرات آن بر سلامت شهري؛ مطالعه موردي: بيرجند

Migration, living on the outskirts and its effects on city safety

مهاجرت، حاشيه نشيني و اثرات آن بر سلامت شهري ؛ مطالعه موردي: بيرجنـد عمران راستي راضيه آرزومندان چكيـده پس از گذشت چند دهه از اجراي برنامه هاي توسعه در كشورهاي رو به رشد، افزايش جمعيت شهرها، نخستين نشانه ظهور مسايل و مشكلاتي در زمينه برنامه ريزي هاي شهري بود. به دنبال هجوم روز افزون جمعيت به خصوص از مناطق روستايي، مهاجرت و حاشيه نشيني به عنوان دو پديده لاينفك مباحث شهري مطرح شدند. پژوهش حاضر سعي دارد با تبيين مهاجرت هاي روستايي و حاشيه نشيني، به تحليل ويژگي هاي عمده جمعيتي و اقتصادي- اجتماعي خانوارهاي ساكن در مراكز جمعيتي حاشيه شهر بيرجند (محلات جواديه، كارگران و موسي بن جعفر) بپردازد. روش پژوهش از حيث ماهيت، توصيفي- تحليلي و شيوه گردآوري اطلاعات از نوع اسنادي- پيمايشي است. جامعه آماري 6902 خانوار ساكن در سه محله مذكور مي باشد و حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گيري چند مرحله اي تصادفي، 327 خانوار به دست آمده است. در تحليل يافته هاي تحقيق از روش هاي آماري توصيفي و استنباطي به ويژه ضرايب همبستگي و آزمون كاي اسكوير، بهره گيري شده است. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه مبدا اوليه اكثر مهاجرين حاشيه نشين (64/1 درصد)، مناطق روستايي است. پايين بودن سطح سواد و بالا بودن نرخ بيكاري و همچنين عدم تعادل در توزيع درآمد، از مهمترين ويژگي هاي اقتصادي- اجتماعي جامعه نمونه تحقيق، محسوب مي شوند. واژگان كليدي: مهاجرت هاي روستايي، حاشيه نشيني، آسيب اجتماعي، سلامت شهري، محلات حاشيه بيرجند.

Migration, living on the outskirts and its effects on city safety, Rasti, Omran Arezoomandan, Razieh Abstract: After some decades of the enforcement of development programmes in the developing countries, overpopulation in the cities was the first sign of the problems concerning city programming. Following the ever-increasing of the ingress into cities especially from the rural areas, migration and living on the outskirts became the two undifferentiated phenomena of city problems. The present study tries to define the migration from the rural areas and living on the outskirts and meanwhile analyse the community social-economical characteristics of the families in the community centers of the outskirts of Birjand (i.e. Javadieh, Laborers, and Moosabne Jafar districts). The method of the study is descriptive-analytical and the way of data collection is predicative-mensurative. The statistical population was 6902 families living in the three districts and the sample size through multistage sampling was 327 families. In the analysis of the findings of the study descriptive statistics and inference statistics especially correlation coefficient and X2 were used. The results indicate that the primary origin of most of the immigrations to the outskirts (i.e. 64.1%) is the rural areas. The small-scale literacy and high level of unemployment and imbalance of income distribution, too, are the most important social-economical peculiarities of the sample size in the research. Key words: Rural migrations, Living in the outskirts, Social pathology, city safety, suburban districts of Birjand.