اثر نوع محيط كشت و تركيب هاي هورموني بر ميزان كالزايي، باززايي و ريشه زايي ارقام كنجد (Sesamum indicum L.)

Effect of Medium Type and Hormonal Compositions on Callus

در اين آزمايش ميزان كالزايي و باززايي چهار رقم كنجد (اولتان، يكتا، ورامين و ناز تك شاخه) در محيط هاي كشت مختلف با تركيبات هورموني متفاوت بررسي شد. به منظور بررسي كالزايي، بعد از ضدعفوني بذور، جنين هاي ديپلوييد جدا شده و روي دو محيط القا كالوس MS و MS نيم قدرت حاوي 5/1، 2، 5/2 و 3 ميلي گرم در ليتر هورمون 2,4-D، به همراه 1/0 گرم در ليتر كازيين هيدروزيلات به عنوان مكمل قرار داده شدند. بررسي درصد كالزايي نشان داد كه رقم اولتان، ناز تك شاخه و يكتا به ترتيب با 38/91، 21/90 و 30/89 درصد بالاترين درصد كالزايي و ورامين با 47/81 درصد نسبت به ساير ارقام كمترين مقدار كالزايي را داشتند. به منظور القاي اندام هوايي نمونه هاي كالوس جهت باززايي در محيط هاي كشت MS و MS نيم قدرت حاوي سطوح مختلف هورموني NAA (1/0، 5/0 و 1 ميلي گرم در ليتر)، BAP (0/1 و 5/1 ميلي گرم در ليتر) و kin (0/1 ميلي گرم در ليتر)، كشت شدند. در محيط باززايي رقم ورامين بطور متوسط با 6/25 درصد باززايي، برتري معني داري (01/0 > P) را نسبت به ساير ارقام از خود نشان داد. بهترين پاسخ نسبت به باززايي مربوط به محيط MS نيم قدرت بود. همچنين تركيب هورموني 1/0 ميلي گرم در ليتر از هورمون NAA به همراه 0/1 ميلي گرم در ليتر از هورمون BA بهترين پاسخ را نشان داد. در محيط ريشه زايي بيشترين تعداد ريشه نيز مربوط به رقم اولتان بود. محيط MS نيم قدرت نسبت به محيط MS برتري معني داري داشت، همچنين تركيب هورموني 5/0 ميلي گرم در ليتر NAA به همراه 0/1 ميلي گرم در ليتر هورمون IAA بهترين پاسخ را نشان داد.

In present experiment callus induction and plantlet regeneration of four sesame varieties (Oltan, Yekta, Varamin and Single Branch Naz) have been considered in different environments with different hormone combinations. In order to evaluate callus induction, after surface sterilization of seeds, diploid embryos were isolated and cultured on related media enriched with 1.5, 2, 2.5 and 3 mg l-1 2,4-D supplemented with 0.1 g l-1 hydrosylate casein. In current study, comparison of percentage of callus induced showed that the highest callus percentage have been produced by Oltan (91.38%), Single-Branch Naz (90.21%) and yekta (89.30%) varieties, respectively. The poorest callus has induced in Varamin (81.47%) cultivar. Also, for shoot and plantlet regeneration, the callus samples were cultured on MS and half strength MS media supplemented with different concentrations of NAA (0.1, 0.5 and 1.0 mg.l-1), BAP (1.0 and 1.5 mg.l-1) and kin (1.0 mg.l-1). Cultivar Varamin with 25.6% regeneration has demonstrated better result than the other cultivars. the best response was related to half strength MS. Also, the best response was belongs to hormonal Composition of 0.1 mg.l-1 NAA and 1.0 mg.l-1 BAP. In root induction media that Oltan produced the highest number of roots. Half-strength MS medium has demonstrated better result than MS medium. Also, the best response was belongs to hormonal Composition with 0.5 mg.l-1 NAA and 1.0 mg.l-1 IAA.