بررسي سطوح مختلف شوري بر واكنش هاي فيزيولوژيكي و جذب عناصر سديم و پتاسيم درگندم

Studying the effects of different salinity levels on physiological reactions and sodium and potassium uptake in wheat

به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف شوري بر ميزان فعاليت سه آنزيم آنتي اكسيدان كاتالاز ((CAT، آسكوربات پراكسيداز (APX) و گاياكول پراكسيداز (GPX)، همچنين جذب عناصر سديم و پتاسيم و نيز دو تركيب آلي كربوهيدرات و پرولين در مرحله گياهچه اي شش رقم گندم، آزمايشي بصورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار در سال 1386 در مركز زيست پژوهشي دانشگاه زابل (بيوسنتر) انجام گرفت. تيمارهاي آزمايش شامل چهار سطح شوري صفر، 100، 200، و 300 ميلي مولار نمك NaCl و شش رقم گندم بنام هاي الوند، فلات، گاسكوژن، لاين 4، مهدوي و شيرازي بودند. نتايج نشان داد در طي اعمال تنش و با بالارفتن ميزان شوري از شاهد به 300 ميلي مولار تنها بر ميزان فعاليت آنزيم آنتي اكسيدان APX افزوده شد و از فعاليت دو آنزيم ديگر كاسته شد. در سطح شوري 300 ميلي مولار، بالاترين ميزان فعاليت آنزيم APX مربوط به ارقام فلات و مهدوي بود. در اين بين ميزان دو تركيب كربوهيدرات و پرولين در واكنش به تنش شوري در همه ارقام افزايش يافت. اين افزايش در چهار رقم الوند، گاسكوژن، لاين 4 و شيرازي كه داراي فعاليت آنزيم APX كمتري بودند، بيشتر بود. در اثر شوري از جذب عنصر پتاسيم كاسته و بر جذب سديم افزوده شد. در بين ارقام مورد بررسي، دو رقم مهدوي و فلات با داشتن بالاترين فعاليت آنزيم APX و ميزان مناسبي كربوهيدرات و پرولين در بخش هوايي، بخصوص در سطح شوري 300 ميلي مولار داراي كاهش قابل ملاحظه اي در جذب سديم و افزايش جذب پتاسيم نسبت به ساير ارقام بودند. بطور كلي با توجه به نتايج بدست آمده در اين آزمايش مي توان استنباط كرد كه در مرحله گياهچه اي فرآيند تنظيم اسمزي كارآتر از فعاليت آنزيم آنتي اكسيدان در مقاومت به شوري ارقام گندم موثر است.

Drought stress is one of the most important environmental factors in reducing growth, development and production of plants. To evaluate the effect of different salinity levels on antioxidant enzymatic activity (CAT, APX and GPX), sodium and potassium uptake and two organic compounds (carbohydrate and proline) in six wheat cultivars at seedling stage, a factorial experiment based on CRD was conducted with three replications at Biosynthesis Research Centre of Zabol University in 2007. The treatments were salinity at four concentrations including 0, 100, 200 and 300 mM NaCl and six wheat cultivars (Alvand, Falat, Gaskojen, Line4, Mahdavi and Shirazi). Results showed that increasing salinity level from 0 to 300 mM NaCl significantly increased the activity of only APX antioxidant enzyme, while decreased the activity of the two other antioxidant enzymes. Among the cultivars, Falat and Mahdavi had the highest level of APX activity at 300mM salinity level. Increased salinity levels enhanced carbohydrate and proline concentrations in all six cultivars. Among the cultivars, Alvand, Gaskojen, Lain4 and Shirazi which had the lowest APX enzyme activity, showed the highest carbohydrate and proline concentrations. Salinity caused reduction in potassium and an increase in sodium uptake. Falat and Mahdavi cultivars had the best controlling on sodium and potassium uptake due to possessing the highest APX activity as well as a desirable carbohydrate and proline content in aboveground parts especially at S3 salinity level. From the results of this study it can be deduced that osmotic adjustment is more effective in conferring the salinity tolerance to wheat cultivars than the antioxidant enzyme activity at seedling stage.