اثرات سولفات روي (ZnSO4) بر برخي پارامترهاي فيزيولوژيكي گياه لوبيا (Phaseolus vulgaris L.)

The effects of zinc sulphate on certain physiological parameters in bean (Phaseolus vulgaris L.) plant

روي (Zinc) به عنوان يك عنصر ضروري نقش ساختاري و عملكردي فراواني در بسياري از فرآيند‌هاي متابوليكي گياهان بر عهده دارد، ولي مقدار اضافي آن به ويژه در خاك‌هاي اسيدي يك عامل محدود كننده رشد محسوب مي‌شود. در اين پژوهش با توجه به اهميت زياد گياه لوبيا به عنوان مهمترين و پرمصرف‌ترين حبوبات، اثر غلظت‌هاي متفاوت روي بر اين گياه مورد مطالعه قرار گرفت. به اين منظور از نمك سولفات روي در محلول غذايي گياه لوبيا با غلظت‌هاي 0، 25، 50، 75، 150، 250، 350، 450 و 550 ميكرومولار استفاده شد. نتايج نشان داد كه تيمار روي در غلظت‌هاي بالاتر از 75 ميكرومولار به طور معني‌داري وزن تر و خشك گياه، طول ريشه و ساقه و ميزان قند محلول را كاهش مي‌دهد، ولي در مقابل محتوي قند نامحلول و نشاسته را افزايش مي‌دهد. با افزايش غلظت روي در محيط كشت همچنين ميزان انواع رنگيزه‌هاي فتوسنتزي از جمله كلروفيل‌هاي a، b و كاروتنوييدها كاهش يافت و كاهش در ميزان كلروفيل a بيشتر از كلروفيل b بود. از ديگر علايم مسموميت روي مي‌توان به كاهش شاخص‌هاي رشد از جمله ميزان ماده‌سازي خالص (NAR) ، ميزان رشد نسبي (RGR) ، سرعت رشد نسبي برگ (RLGR) و محتوي آب در سطح برگ (LWCA) اشاره كرد. به طور كلي روي در غلظت‌هاي پايين موجب تحريك رشد در گياه لوبيا مي‌شود، در حالي كه غلظت‌هاي بالاي آن با تاثيرگذاري و اختلال در فرايندهاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي باعث كاهش رشد و محصول‌دهي در اين گياه مي‌شود.

Zinc as an important element plays certain structural and functional roles in the metabolic processes of plants. However, high concentrations of Zn, specially in soils with low pH, is a limiting factor for growth. In this article, the effects of different concentrations of ZnSO4 (0, 25, 50, 75, 150, 250, 350, 450 and 550µM) on certain physiological parameters in bean (Phaseolus vulgaris L.) plants were studied. The results showed that Zn treatments (above 75µM) caused significant decrease in fresh and dry weight, length of root and shoot, soluble sugar content and increase in starch content. Increasing Zn concentration, gradually decreased the content of various photosynthetic pigments, including chlorophylls a, b and carotenoids. This indicates that chl a is more affected than chl b. The following phytotoxic symptoms were also observed as decreases in growth parameters. Zn, in low concentrations, caused significant increase of growth in Phaseolus vulgaris, however, high concentrations of Zn affected on physiological and biochemical processes and decreased growth and production in treated plants.