ارايه مدلي براي پيش‌بيني بارندگي سالانه در اقليم‌هاي مختلف (مطالعه موردي: استان گلستان)

Investigation of modeling for annual rainfall estimation in different climates (Case Study: Golestan Province)

ديم‌كاري بخشي از سيستم توليد محصولات كشاورزي در استان گلستان مي‌باشد، افزايش سطح زير كشت ديم و آبي به‌منظور توسعه كشاورزي به‌ميزان بارندگي وابسته مي‌باشد. بنابراين ارايه مدلي براي تخمين ميزان بارندگي سالانه ضروري به‌نظر مي‌رسد. در اين پژوهش آمار باران روزانه 8 ايستگاه هواشناسي استان گلستان با دوره درازمدت (حداقل 34 سال) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. با توجه به تنوع اقليمي استان گلستان، مدل‌هايي در بخشي از اين استان و براي دو نوع اقليم، نيمه‌خشك تا نيمه‌خشك معتدل و خشك تا خشك‌سرد بررسي شد. بررسي‌ها نشان داد كه در اقليم نيمه‌خشك تا نيمه‌خشك معتدل فاصله زماني وقوع 5/167 ميلي‌متر باران تجمعي از ابتداي پاييز بر حسب روز (5/167t) و در اقليم خشك تا خشك‌سرد فاصله زماني وقوع 5/107 ميلي‌متر باران، با ميزان بارندگي سالانه بر حسب ميلي‌متر (Pa) رابطه معني‌داري دارد. نتايج نشان‌دهنده آن است كه در هر دو نوع اقليم هر چه فاصله زماني وقوع مقادير آستانه از ابتداي پاييز بيش‌تر گردد، مقدار بارندگي سالانه كاهش پيدا خواهد كرد. از سوي ديگر براي افزايش ضريب تبين مدل‌ها از متغيرهاي اقليمي مانند ميانگين درازمدت بارش و مشخصه‌هاي جغرافيايي ايستگاه‌ها نيز در تعيين مدل‌ها استفاده گرديد. نتايج نشان داد به‌جز ميانگين درازمدت بارندگي، ديگر متغيرها ضريب تبين مدل‌هاي غيرخطي ارايه شده را به‌طور معني‌داري افزايش ندادند.

Dry farming is a part of agricultural practice in Golestan province. Increasing dry and irrigated lands is connected with rainfall. Dry farming is important in countries with developed economy and agriculture. Therefore modeling for estimation of annual rainfall is important. This research used data of daily rainfall (34 years) of 8 stations in Golestan region. Climate of stations were cold semi dry to temperate (mild). Results showed that in equation between t167.5 (data of rain value=167.5 mm from the first of autumn in mild climate) and t107.5 (cold dry climate) annual rainfall decreases. Some another parameters were not suitable for these equations.