استرداد سود تحصيل شده توسط ناقض در اثر نقض، ضابطه‌اي براي جبران خسارت ناشي از نقض حقوق مالكيت فكري (مطالعه تطبيقي)

Account of Profits: A Criterion to Remedy I.P. Damages (Comparative Study)

استراد سود تحصيل شده توسط ناقض در اثر نقض، روشي براي جبران خسارت وارد به حقوق مالكيت فكري و مبتني بر قاعده جلوگيري از دارا شدن ناعادلانه است كه از سوي برخي كشورهاي پيشرو در زمينه حقوق مالكيت فكري به‌عنوان ضمانت‌اجراي نقض اين حقوق، پيش‌بيني شده است. اين ضابطه جبران خسارت، ممكن است از سوي خواهان در كنار ضابطه منفعت تفويت‌شده خواهان يا جايگزين آن مورد مطالبه قرار گيرد و اگر موجب محاسبه مضاعف خسارت نگردد، روش مناسبي براي محاسبه خسارت است. براساس اين ضابطه، خواهان به صرف اثبات معاملات ناقض، مستحق استرداد سود حاصل از آن معاملات خواهد بود؛ مگر اين‌كه خوانده اثبات كند تمام يا بعض سود حاصل از معاملات مذكور منتسب به عواملي غير از حق فكري نقض شده است. در قوانين خاص مالكيت فكري كشورمان، چنين ضابطه‌اي پيش‌بيني نشده است؛ ولي با توجه به پذيرش قاعده منع دارا شدن بلاجهت در فقه و حقوق، از جمله در مبحث استيفا (كه براساس آن، اجازه استرداد اموال و دارايي تحصيل شده بلاجهت بدون ارتكاب خطا داده شده) مي‌توان نتيجه گرفت زيانديده به طريق اولي مي‌تواند منافع تحصيل شده توسط ناقض در اثر نقض حقوق مالكيت فكري (ارتكاب خطا) را مسترد كند.

Restitution of earned profit by infringers is a way of remedy for intellectual property damages that is based on the rule of preventing unjust enrichment and has been predicted by some I.P. pioneering countries as the guarantee of infringement of I.P rights. The plaintiff may require the above-mentioned remedy instead of, or beside the lost profit. It is an appropriate way to compute the remedy if it does not cause unfair increase in remedy. According to the criterion, the plaintiff will be entitled to the restitution of all profit due to transactions if the loss is proved to have been made, unless the defendant proves that all or part of the profit was earned due to other factors excluding infringed I.P. rights. Iranian I.P. rules have not foreseen such criterion, however, considering the acceptance of preventing unjust enrichment rule in religious jurisprudence and law-among them the subject of vindication that allows the restitution of properties & assets faultlessly-it can be concluded that the right holder (plaintiff) can undoubtedly return the profit made by the infringer through the infringement of I.P. rights.