بررسي فقهي ـ حقوقي قضاوت جمعي

Juridical-Legal Study of Collective Judgment

قضاوت جمعي كه برخي از آن به قضاوت شورايي نيز تعبير مي‌كنند، عبارت است از دادرسي و داوري دعواي مدني يا جزايي به وسيله دست‌كم سه قاضي، به گونه‌اي كه راي صادره مورد قبول همه يا اكثريت آنها باشد. اين‌گونه قضاوت در ادبيات فقهي ـ حقوقي موجود، كمتر به تفصيل و به صورت همه‌جانبه مورد بررسي قرار گرفته است. در اين مقاله، عمده دلايل فقها و حقوقدانان موافق و مخالف مطرح گرديده، دلايل موافقان را قابل قبول‌تر مي‌داند و با توجه به وضعيت قضاوت در عصر كنوني (عصر غيبت) و نيز پيچيدگي‌هاي دعاوي امروزه، قضاوت جمعي را در مقايسه با قضاوت انفرادي از استحكام بيشتري برخوردار مي‌داند.

Collective judgment, also known as consultative judgment, is judging a civil or penal case by at least three judges in such a way that the verdict issued is accepted by all or majority of them. In the existing juridical and legal literature, this kind of judgment has not been discussed in details. In the present article, arguments posed by jurists and legalist for and against it have been introduced; and the arguments for it are considered as being more acceptable and, because of the conditions of judgment in the present age (age of Occultation) and complexities of the contemporary cases, the collective judgment has been deemed as being more reliable than the individual judgment.