مقايسه مدل هاي مخزنيGUHR ، هيبريد و نش در استخراج هيدروگراف واحد حوضه (مطالعه موردي : حوضه كمانج عليا)

Comparison of reservoir-based GUHR, NASH and Hybrid models in derivation of unit hydrograph (case study: Kamanaj Olia watershed)

چكيده برآورد رواناب يكي از موضوعات اصلي هيدرولوژيست ها در طراحي هاي هيدرولوژيكي و برنامه ريزي هاي مديريت منابع آبي مي باشد. در بين روش هاي متعدد ارايه شده براي پيش بيني سيلاب ناشي از يك رگبار، هيدروگراف-هاي واحد بطور گسترده اي مورد استفاده قرار مي گيرند. در اين ميان استفاده از روش هاي ژيومورفولوژي براي محاسبه رواناب كه خصوصيات بارش و حوضه را در برآورد سيلاب در نظر مي گيرند، ديد واقع بينانه تري از رفتار حوضه بدست مي دهد. ارتباط بين پارامترهاي هيدروگراف هاي واحد مصنوعي و خصوصيات ژيومورفولوژي حوضه امكان گسترش استفاده از اين مدل ها را در حوضه هاي فاقد آمار نيز فراهم مي كند. در اين مطالعه هيدروگراف‎هاي واحد حوضه با به كار بردن مدل هيدروگراف واحد ژيومورفولوژي مخزن (GUHR)، مدل نش (NASH) و مدل هيبريد براي چهار رويداد بارش- رواناب در حوضه كمانج عليا در استان آذربايجان شرقي به دست آمد. مقايسه نتايج حاصل با هيدروگراف هاي واحد مشاهداتي با استفاده از پنج معيار خطا (ضريب تعيين، معيار نش – ساتكليف، خطاي حجم، خطاي دبي اوج و زمان رسيدن به اوج) نشان مي‎دهد هر سه مدل هيدروگراف‎هاي واحد را با دقت قابل قبولي برآورد مي‎كنند. طبق نتايج بدست آمده هر سه روش مقدار دبي اوج كمتري را نسبت به مقادير متناظر مشاهده اي شبيه‎سازي مي كنند. اما در كل مدل GUHR مقدار دبي اوج و زمان رسيدن به دبي اوج را بهتر شبيه‎سازي مي نمايد.

Abstract Runoff estimation is almost one of the main concerns of hydrologists, water resources managers and planners. Unit hydrograph models are the most popular and widely used tools to model the rainfall-runoff process. Ralating Synthetic Unit Hydrograph models to watershed geomorphologic properties can provide a reasonable representation of runoff estimation by considering both rainfall and watershed characteristics and extend the usage of SUH models in ungauged catchments. This study evaluates three conceptual reservoir based rainfall-runoff models including Geomorphologic unit hydrograph reservoir (GUHR), NASH and HYBRID models for four rainfall-runoff events in Kamanaj Olia watershed located in eastern Azerbayjan province. Comparison of resulted and observed unit hydrographs using five error criteria;( coefficient of determination, Nash- Sutcliffe, error in volume of hydrograph, error in peak flow and time to peak) indicated desirable accuracy estimation through all three models. All three models computed peak flows smaller than those of observed, but generally GUHR model simulated peak flows and time to peaks better than others.