دستور عدم احيا در جوامع مختلف و ضرورت وجود راهنماي اخلاقي كشوري

Do-not-resuscitate order across societies and the necessity of a national ethical guideline

در اواخر دهه 1960 برخي از مقالات پزشكي به بيان زجر شديد بيماران بدحال مبتلا به بيماري‌هاي لاعلاج، به‌دليل انجام مكرر فرايند احياي قلبي - ريوي (CPR) پرداختند. اين موضوع حاكي از آن بود كه با وجود اثربخشي فرايند احيا در نجات جان بيماران مبتلا به ايست قلبي - تنفسي، ليكن كاربرد معمول آن براي همه‌ي بيماران، مشكلاتي را به‌وجود آورده بود. مروري بر مطالعات نشان مي‌دهند كه طرز برخورد با بيماراني كه در روزها و ساعات پاياني عمر خود به‌سر مي‌برند همواره براي كادر درماني از جمله پزشكان و پرستاران، يك معضل محسوب شده و تصميمگيري در مورد ادامه‌ي اقدامات درماني در اين بيماران، يكي از مهارت‌هاي اساسي مورد نياز كادر سلامت است. چالش‌هاي علمي، اخلاقي، ديني و حقوقي متعددي در اين حيطه وجود دارد كه گاه تصميم‌گيري را دشوار مي‌سازند. در اين مطالعه، ضمن مرور كلي مطالعات منتشر‌شده در زمينه‌ي عدم احيا در جوامع مختلف در 30 سال اخير كه طي آن‌ها ديدگاه‌هاي كادر درماني بهداشتي اعم از پزشك و پرستار با يكديگر مقايسه شده‌اند، سعي شده است با نگاهي جديد موضوع از ديدگاه اسلامي بررسي شود. هم‌چنين، راهنماهاي باليني كه در زمينه‌ي عدم احيا توسط كشورهاي مختلف مانند آمريكا، انگلستان و عربستان سعودي تهيه شده است نيز مورد كنكاش قرار گرفتند. براي جست‌وجوي اين مطالعات، منابع اطلاعات كتاب‌شناسي الكترونيكي و پايگاه‌هاي معتبر اينترنتي متعدد استفاده شد و نيز جست‌وجوي دستي از منابع ذكر شده در برخي مقالات حاصله صورت پذيرفت. نتايج مطالعه نشان مي‌دهد عليرغم مطالعات متعددي كه در نقاط مختلف دنيا در زمينه‌ي DNR صورت پذيرفته است، كماكان پزشكان و كادر پزشكي در اين امر با چالش مواجهند. در كشور ما، حسب ارزش‌‌ها و اعتقادات ديني، اين امر نيازمند تبيين دقيق‌تري است تا از سردرگمي تيم مراقبت در بالين بكاهد. ارزش‌ها و عقايد پزشك و بيمار، ما را از متابعت صرف از راهنماهاي ساير كشورها بازمي‌دارد و ضرورت تدوين دستورالعملي مبتني بر فرهنگ ايراني - اسلامي را واضح مي‌سازد. آموزش و افزايش آگاهي گروه‌هاي مختلف ازجمله بيماران و عموم جامعه، شاغلان حرف پزشكي و مسوولان و سياست‌گذاران سلامت در تمام جوامع و به‌طور خاص در كشور ما امري ضروري است.

By the late 1960s, there seems to be a growing number of articles in medical journals on the subject of the distress that many terminally ill patients declared they had gone through due to repeated resuscitations that only prolonged their suffering. This demonstrates that standard protocols of resuscitating any patient who is undergoing a cardiopulmonary arrest may bring about new problems. A review of studies shows that dealing with patients who are in the last days or hours of their life has been a major challenge for healthcare professionals, and making decisions on therapeutic approach is one of the most fundamental skills for healthcare staff. The scientific, ethical, religious and legal dilemmas in this field make decision-making difficult in some cases. In this paper, we reviewed articles published during the past 30 years, through which the views of health care providers including physicians and nurses on the issue of do not resuscitate (DNR) orders in different societies had been studied. The Islamic perspectives have also been discussed in brief. Moreover, DNR guidelines prepared by various countries such as America, Britain and Saudi Arabia have been assessed. For searching the related studies, we used authentic electronic databases and many reliable websites. Some articles were obtained through hand searching of the references of searched articles. The results showed that despite substantial studies, caring teams are still facing the challenge of DNR in different societies. In Iran, considering the religious values and beliefs, the matter needs more deliberation to help the caring teams to deal with the clinical issues. The religious and cultural background call for a national guideline to be adopted based on Iranian-Islamic culture. Education and awareness rising of different groups including patients, general public, healthcare staff, and health policy makers is crucial in all countries all over the world, and particularly in Iran.