بررسي عملكرد شاخص هاي خشكسالي هواشناسي در ارزيابي خشكسالي و پهنه بندي آن در استان قزوين

Investigation of Meteorological Drought Indices performance in Assessing and Mapping of Drought in Qazvin Province

خشكسالي يكي از پديده هاي محيطي است كه سالانه موجب وارد آمدن خسارات زيادي به جوامع انساني مي گردد. در اين مطالعه به بررسي عملكرد شاخص هاي خشكسالي هواشناسي براي ارزيابي شدت خشكسالي و پهنه بندي آن در استان قزوين پرداخته شد. شاخص هاي مورد استفاده شامل؛ شاخص Z چيني، شاخص Z چيني اصلاح شده، شاخص بارندگي استاندارد شده، شاخص عدد Z و شاخص دهك ها مي باشد. پس از جمع آوري داده هاي بارش ايستگاه هاي موجود در منطقه مورد مطالعه، مقادير شدت خشكسالي با استفاده از شاخص هاي مورد نظر در مقياس زماني سالانه محاسبه شد. نتايج نشان داد كه شاخص هاي بارندگي استاندارد شده و شاخص دهك ها را مي توان در جايگاه نخست و شاخص عدد Z در رتبه دوم و شاخص هاي Z چيني و شاخص Z چيني اصلاح شده به ترتيب در رتبه هاي سوم و چهارم به لحاظ شناسايي خشكسالي هاي شديد قرار مي گيرند. مشابهت عملكرد شاخص عدد Z به شاخص بارندگي استاندارد شده در نشان دادن خشكسالي هاي شديد از ديگر نتايج به دست آمده مي باشد. همچنين شاخص شاخص دهك ها با توجه به عملكرد مناسب درمشخص كردن خشكسالي هاي شديد، داراي اندكي مبالغه در نمايش خشكسالي هاي شديد مي باشد.

Investigation of Meteorological Drought Indices performance in Assessing and Mapping of Drought in Qazvin Province Mohamad Hossein Nasserzadeh: Assistant professor Climatology faculty of geography Kharazmi University Esmail Ahmadi: M.Sc in Remote sensing and Geography information system Abstract Drought is one of the most chronic environmental phenomena that annually caused a lot of damage to human societies. In this study, the meteorological drought indices for drought assessment and mapping in Qazvin province were discussed. Indices used include CZI, MCZI, SPI, ZSI and DI. After collecting station’s precipitation data in the study area, drought intensity values using meteorological drought indices on the time scale of yearly was calculated. The results show that Standardized Precipitation Index (SPI) and deciles index (DI) is in first rank , ZSI in second rank and CZI and MCZI indexes are in third and fourth rank respectively in display the sever drought. ZSI index has the most similarities in results to the Standardized Precipitation Index. Also deciles index (DI) as regards the appropriate performance in display the sever drought has some exaggeration in displaying the sever drought. Key Words: Meteorological Drought, Drought Sever, annual Scale, Drought Mapping, Qazvin Province.