روايت‌شناسي حكايت‌هاي مرزبان‌نامه در سه سطح: داستان، گفتمان و روايتگري با تكيه بر حكايت دادمه و داستان

Narratology of Marzbān-NāmehAnecdotes in

پژوهش حاضر، حكايت‌هاي مرزبان‌نامه را از ديدگاه روايت‌شناسي ساختارگرا بررسي مي‌كند. هدف اين پژوهش آن است تا نشان دهد در شكل‌گيري يك متن روايي چه عناصر و مولّفه‌هايي نقش دارند؟ حكايت‌هاي مرزبان‌نامه تا چه اندازه از ساختار روايي برخوردار هستند؟ در پيكره‌ي اصلي مقاله، سطوح سه گانه‌ي يك متن روايي يعني داستان، گفتمان و روايتگري معرفي و سپس به عناصر و مولّفه‌هايي كه در شكل‌گيري يك متن روايي نقش دارند، اشاره مي‌شود. نويسندگان پس از بررسي اين عناصر و مولّفه‌ها در حكايت دادمه و داستان به عنوان نمونه، به اين نتيجه مي‌رسند كه حكايت‌هاي مرزبان‌نامهاز سه سطح فراداستاني، داستاني و زيرداستاني تشكيل مي‌شوند. سطح داستاني و زيرداستاني نسبت به هم كاركردي مضموني دارند و قابل تاويل به يك جمله‌ي تشبيهي مي‌باشند. در بازنمايي گفتار و افكار شخصيت‌ها و راوي از گفت و گو استفاده مي‌شود و بيشترين بسامد صدايي از آن شخصيت‌ها مي‌باشد. در مجموع، حكايت‌هاي مرزبان‌نامه با عناصر و مولّفه‌هاي روايت‌شناسي ساختارگرا تطابق دارد. از اين رو، مي‌توان براي تمام حكايت‌هاي مرزبان‌نامه يك ساختار روايي مشابه ترسيم كرد.

The present study investigates into anecdotes in Marzban-Nameh from the view of structuralist narratology and aims at showing the elements which have a role in formation of a narrative text and how Marzban-Namehanecdotes have a narrative structure. Three levels of a narrative text, namely story, discourse and narration are introduced and the components forming such texts are pointed out. After investigating such elements and components in the anecdote called D?dmeh and D?st?n, it is concluded that the anecdotes in Marzban-Namehhave three levels of plot, subplot, and metaplot. The plot and subplot have thematically related functions and can be interpreted in one parallel sentence.Dialogue is used in representation of sayings and thoughts of characters and narrator, and the most vocal frequency belongs to characters. All in all, anecdotes in Marzban-Namehare comparable to elements of structural narratology. Thus, one similar narrative structure can be imagined for all the said anecdotes.