شناسايي برخي معيارهاي انتخاب مورفولوژيك جهت به گزيني ارقام متحمل به شوري در گندم (Triticum aestivum L.)

Identification of Some Morphological Selection Criteria for Salt Tolerance Screening in Wheat Genotypes (T. aestivum L.)

به منظور بررسي شناسايي معيارهاي مورفولوژيك جهت گزينش ارقام متحمل به شوري گندم (Triticum aestivum L.)، آزمايشي گلخانه اي به صورت فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار به اجرا در آمد. تيمارهاي آزمايشي شامل چهار رقم گندم سيستاني و نيشابور (ارقام متحمل)، بهار و تجن (ارقام حساس) با چهار سطح شوري (3/1، 5، 10 و 15 دسي زيمنس برمتر) بودند. سطوح شوري با استفاده از نمك هاي NaCl و CaCl2 و با نسبت مولي 1:10تهيه گرديدند. ارقام متحمل به شوري (سيستاني و نيشابور) ضمن دارا بودن مقادير بالاتر صفاتي مانند وزن خشك ريشه و ساقه، سطح برگ، زيست توده (بيوماس) و تعداد پنجه و برگ، سطح وحجم ريشه در شرايط تنش، بيشترين ميزان عملكرد را نيز نشان دادند. براساس نتايج حاصل از همبستگي بين صفات با عملكرد در شرايط تنش و بدون تنش، تعداد پنجه و برگ و بيوماس توليدي به عنوان معيارهاي مناسب جهت گزينش ارقام متحمل به شوري در گندم معرفي شدند.

In order to evaluation of morphological selection criteria for salt tolerance screening in wheat (T. aestivum L.) a factorial experiment based on completely randomized design in 3 replications were conducted under greenhouse condition. Salinity treatments involved 4 levels: S=1.3dSm-1 (control), 5, 10, 15 dSm-1 from calcium chloride and sodium chloride with 10:1 (Na: Ca ratio) and another factor was genotype involved 4 cultivars: Sistani, Neishabour (tolerant cultivars) and Tajan, Bahar (sensitive). The salt tolerant cultivars (Sistani and Neishabour) indicated higher values in measured morphological traits at salinity condition as dry weight of root and shoot, leaf area,biomass, leaf and tiller number, root area and root volume. Besides what was mentioned, they also showed the highest yield at salinity condition. The results of correlation between the mentioned traits and yield in different salinity levels and control condition indicated that the importance of tiller and leaf number and biomass in the selection of salinity-tolerant wheat genotypes.