تحليل اجتماعي مهريه در ايران همراه با نگاهي گذرا بر مهرنامه هاي عصر قاجاريه در بيرجند

The social analyses of dowry in Iran with a glance over dowries in Qajar Era

تحليل اجتماعي مهريه در ايران همراه با نگاهي گذرا بر مهرنامه هاي عصر قاجاريه در بيرجند ابوالفضل اكبري آتوسا افسر چكيـده تحقيق حاضر در پي بررسي عوامل موثر در علل افزايش مهريه، بررسي نحوه پيدايش آن در تمدن هاي پيشين تا به حال و كاركردهاي مهريه در جامعه اسلامي ايران مي باشد. تعيين و پرداخت مهريه سبب افزايش پاي بندي به زندگي، افزايش اعتماد زوجين به هم، ارتقاي عزت نفس زنان، تا حدي مهار طلاق و هم چنين باعث كنترل تمايلات نوجويانه مردان و پشتوانه ي اقتصادي زن پس از طلاق و افزايش امنيت رواني - اجتماعي آنان مي شود. از طرفي، اين تحقيق علاوه بر ذكر كاركردهاي مثبت مهريه در نظر دارد كاركردهاي منفي آن را نيز مانند تضعيف اعتماد اجتماعي، افزايش چشم و همچشمي ها، نداشتن حد و مرز براي ميزان مهريه، افزايش سن ازدواج، كاهش نرخ ازدواج و تحمل اجباري زندگي هاي تصنعي را بررسي نمايد. در راستاي اهداف از نظريات مبادله و كاركردگرايي براي تحليل مهريه از لحاظ جامعه شناسي و مردم شناسي استفاده شده است. در ضمن سعي شده است از لحاظ حقوقي - شرعي - اجتماعي، به تبيين و تحليل مهريه در ايران پرداخته و تاكيد بر اين امر دارد كه مهريه يك حق طبيعي به حساب مي آيد، كسي حق محدود نمودن آن را ندارد؛ زيرا كه خداوند آن را در مقام تكوين براي زنان به وديعه گذاشته است. واژگان كليدي: زن، مهريه، حقوق خانواده.

The social analyses of dowry in Iran with a glance over dowries in Qajar Era Abolfazl Akbari Atusa Afsar Abstract The present study is to investigate the effective factors of increasing the amount of the dowry, the way of its emergence in past civilization and its implication in the Islamic society of Iran. The determination and payment of the dowry cause the growth in marital loyalty (consistency), the trust of the couple toward each other, promotion of self-esteem of women, to some extent the controlling of divorce, the women’s self-confidence and also to control and decrease the diverse rationed men’s inclinations and desires toward other women. They are considered as a financial support for the divorced women that consequently make them socially and psychologically secure. On the other hand, in addition to the positive implication of the dowry in the society, this research investigates the negative social implication of the amount increase of the dowry in the society including the decrease in the social trust, the increase in the amount of dowry for competition with other people and envy, the unlimited boundary of the amount of dowry, the increase of old marital age, decrease of marriage rate, and finally the obligatory tolerance of artificial and fake build lives. Accordingly to the objectiveness of this study, we made use of exchange and practice based theory in order to analyze dowry from a sociological and anthropological aspect. And we also attempted to examine and explain the dowry in Iran from legal- religious and social point of view and it emphases this point that dowry is counted as a genuine right which nobody has not the right to limit it for that is grunted by Allah to women from the genesis. Key words: Woman, Dowry, The family produce