اهميت والا در فلسفه هنر كانت

The Importance of the Sublime in Kantʹʹs Philosophy of Art

كانت در تحليل زيبايي طبيعي و هنري، لذت زيباشناختي ناشي از صورت‌هاي محض اعيان را به‌مدد بازي آزاد خيال و فاهمه و برمبناي اصل غايتمندي بدونِ غايت تبيين كرده است. بنابه اين قاعده، احكام زيباشناختي محصول هارموني نامتعيّن و خودانگيخته قواي خيال و فاهمه مي‌باشند. با اين‌حال، كانت در تحليل امر والا و احساس زيباشناختي حاصل از آن، به هارموني دو قوه فوق هيچ اشاره‌اي نكرده است؛ گويي در اين خصوص كانت مواضع قبلي خود را كنار گذاشته است. اين مسيله سبب گرديده برخي از شارحان كانت، امر والا را مسيله‌اي حاشيه‌اي در فلسفه هنر كانت قلمداد كنند. اما آيا به‌راستي كانت در ملاحظات خود در اين خصوص از ضوابط حصول احساس لذت زيباشناختي دست كشيده است؟ اين نوشتار درصدد است با نشان داده جايگاه ويژه امر والا در تبيين احساس‌هاي برتر قوه خيال و نسبت آن‌ها با اخلاق و دين، نشان دهد كانت همچنان به اصل غايتمندي وفادار مانده ولي در اين مقام، قوه خيال را در هارموني نامتعيّن با عقل مورد توجه قرار داده است.

In the analysis of natural and artistic beauty, Kant explains the pleasure of the taste based on free play between Imagination and Understanding upon the principle of teleology of nature. Hence, the aesthetic judgments are produced by indeterminate harmony between Imagination and Understanding. Kant explains the Sublime upon this principle, but he has not noticed the harmony between Imagination and Understanding in detail. Consequently, some of commentators have held that the Sublime is not important in Kantʹs philosophy of art. However, is it true that Kant has changed his opinion about aesthetic sensations? This paper aims at showing the fact that the Sublime is very important in Kantʹs aesthetical thoughts, because it explains the highest sensation of the Imagination and connects the Sublime to ethics and religion.