بررسي وضعيت مديريت پسماندهاي بيمارستاني، مطالعه موردي: بيمارستان‏هاي دولتي شهر اردبيل

Survey of Hospital Waste Management, Case Study: State Hospitals of Ardabil City

زمينه و هدف: پسماندهاي بيمارستاني حاوي مقادير زيادي از عوامل بيماريزاي واگير مي‏باشند و تماس افراد مستعد با آنها مي‏تواند موجب ايجاد بيماري‏هاي عفوني گردد. هدف از اين مطالعه، تعيين وضعيت مديريت مواد زايد جامد در بيمارستانهاي شهر اردبيل و ارايه پيشنهاداتي جهت بهبود شرايط موجود و حل مشكلات تشخيص‏داده ‏شده مي‏باشد. روش كار: مطالعه بصورت توصيفي-مقطعي و در سه ماهه تابستان سال 87 انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه، چهار بيمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشكي اردبيل بود. ابزار گردآوري داده‏ها، چك‏ليستي حاوي 64 سوال بود كه با مراجعه حضوري به بيمارستانها و مشاهده موارد موجود، تكميل شد. داده‏هاي كيفي بصورت تمام‏شماري و آمار توصيفي، تجزيه و تحليل گرديد و داده‏هاي كمّي پس از ورود به نرم‏‏افزار Excel، محاسبه ميانگين و انحراف معيار مقادير و رسم جداول مربوطه، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‏ها: ميزان زباله‏هاي عفوني و غيرعفوني در بيمارستانهاي امام، علوي، بوعلي و فاطمي بترتيب 62 و 38 درصد، 64 و 36، 45 و 56 درصد و 32 و 68 درصد بود. مواد زايد نوك تيز در جعبه‏هاي ايمن جمع‏آوري مي‏گرديد. مدت نگهداري زباله در جايگاه ذخيره موقت، بطور متوسط 23 ساعت بود. گربه در تمامي جايگاه‏هاي موقت زباله مشاهده گرديد. بجز بيمارستان امام كه در آن، زباله‏هاي عفوني در يك زباله‏سوز دوكوره، سوزانده شده و فقط زباله‏هاي غيرعفوني توسط شهرداري به محل دفن زباله‏هاي شهري اردبيل منتقل مي‏گرديد، در سه بيمارستان ديگر، با وجود تفكيك زباله‏هاي عفوني و غيرعفوني در مبدا توليد، همه مواد زايد توليدي بصورت مخلوط بارگيري و به محل دفن منتقل ‏‏مي‏شد. نتيجه‏گيري: زباله‏هاي عفوني، خطرات ناشي از آنها و نحوه برخورد و دفع آنها بايد بيش از پيش مورد توجه قرار گيرند. دو مشكل عمده در مديريت پسماندهاي بيمارستاني عبارت است از: (1) عدم آگاهي پرسنل و مديران بيمارستان درمورد معضلات پسماندهاي بيمارستاني، (2) عدم وجود سرمايه كافي جهت تهيه بي‏خطرسازها

Background and Objectives: Medical wastes include many contagious pathogens. Contact of sensitive peoples with medical wastes can lead to infection diseases. This study was conducted to determine waste management status in educational hospitals of Ardabil city and offer solutions for improvement of current situation and present problems. Methods: This descriptive-cross sectional study performed from May to July 2008. Four Educational hospitals of Ardabil city were studied. Data were collected using a checklist including 64 questions through observation. Qualitative data were analyzed using descriptive statistics and quantities with computing of mean and standard deviation in Excel software. Results: The percent of infectious and non-infectious wastes in Imam, Alavi, Bou-Ali and Fatemi hospitals were 62 and 38, 64 and 36, 45 and 56, 32 and 68%, respectively. Sharp wastes were collected in Safety boxes. Storage time of wastes in temporary sites was on average 23 hours. Cats were seen in all temporary sites. Except Imam Hospital where infectious wastes were incinerated in two-kiln incinerator and only non-infectious wastes were transferred to landfill, in all other hospitals, despite of segregation of infectious and non-infectious wastes in generation sources, all of wastes were collected together and transferred to landfill. Discussion: More attention should be paid to hazards and safe disposal of infectious wastes. Two significant problems in hospital wastes management are: (1) lack of knowledge of hospital personnel and manager about hospital wastes problems, (2) lack of sufficient fund for purchasing risk reduction equipments.