دسته‏بندي و تحليل دانشجويان سيگاري پسر دانشگاه علوم پزشكي و دانشگاه اصفهان بر اساس مدل فراتيوري

Categorizing and analysis of Smoking based on transtheoretical models among Male Students of Isfahan Medical Sciences and Isfahan University

زمينه و هدف: مصرف دخانيات بعنوان يكي از عوامل افزايش‏دهنده بار كلي بيماري‏ها مطرح مي‏باشد كه سالانه باعث مرگ 4 ميليون نفر در جهان مي‏شود. هدف اين مطالعه دسته‏بندي دانشجويان سيگاري بر اساس مدل فراتيوري و تحليل رابط بين متغيرهاي مورد بررسي بر اساس سازه‏هاي اين مدل، در بين دانشجويان پسر دانشگاه علوم پزشكي و دانشگاه اصفهان در سال تحصيلي 89-1388 بود. روش كار: نوع مطالعه توصيفي تحليلي و روش نمونه‏گيري، افراد در دسترس بود. ابزار گردآوري داده‏ها، پرسشنامه فرم كوتاه سيگار كشيدن بر اساس سازه‏هاي مدل فراتيوري بود. آناليز داده‏ها با استفاده از آزمون آناليز واريانس انجام قرار گرفت. يافته‏ها: 131 نفر (2/66%) در مرحله پيش تفكر، 30 نفر (2/15%) در مرحله تفكر، 26 نفر (1/13%) در مرحله آمادگي، 8 نفر (4%) در مرحله عمل و 3 نفر (5/1%) در مرحله نگهداري بودند. با عبور از مرحله پيش تفكر به مرحله نگهداري، ميزان خودكارآمدي افراد افزايش و ميزان وسوسه سيگار كشيدن كاهش يافت (p < 0.05). با عبور از مرحله پيش تفكر به سمت مرحله نگهداري، فوايد مصرف سيگار اگرچه كاهش نشان داد، اما اين كاهش معني‏دار نبود (p > 0.05). اما مضرات مصرف سيگار از مرحله پيش تفكر تا مرحله نگهداري، افزايش نشان داد (p < 0.05). همچنين در طي عبور از مراحل، افراد بيشتر از فرآيندهاي رفتاري و كمتر از فرآيندهاي شناختي استفاده كرده‏اند. نتيجه‏گيري: اكثر دانشجويان در مرحله پيش تفكر قرار دارند و مداخلات لازم جهت ترغيب آنان به ترك سيگار با استفاده از سازه‏هاي مدل فراتيوري ضروري است. افزايش خودكارآمدي و تاكيد بر مضرات مصرف سيگار، باعث حركت به‏سوي مراحل آخر و ترك مصرف سيگار مي‏شود.

Background & Objectives: Cigarette smoking is one the causes of disease burden accounting for annual death of 4 million around the world. The aim of current study was categorizing of students smoking based on transtheoretical model and analyzing relationships of variables studied among male Students in Isfahan Medical Sciences and Isfahan University in 2009-2010 Academic year. Methods: In this Cross-Sectional study convenience sampling method was used. Data gathering instrument was the short form questionnaire based on transtheoretical model. Data was analyzed by ANOVA test. Results: 131 people (66.2%) were in precontemplation, 30 (15.2%) in contemplation, 26 (13.1%) in preparation, 8 people (4%) in action, and 3 (1.5%) in maintenance stages. Advancing across the stages from precontemplation to maintenance, self efficacy was increased and temptation decreased (p < 0.05). Although, the pros of smoking increased through the stages, however, it was not statistically significant (p > 0.05). The cons of smoking behavior significantly decreased through the stages from contemplation to maintenance (p < 0.05). Meanwhile, during the moving through the stages, students used more behavioral and less cognitive process. Conclusion: Majority of the subjects was in precontemplation stage and it is necessary to apply interventions based on transtheoretical model constructs in order to encourage them to cease smoking. Increasing of self-efficacy and emphasizing on the cons of smoking causes to move in later stages and smoking cessation.