بررسي كميت و كيفيت پسماندهاي جامد توليدي از آزمايشگاه‏هاي تشخيص پزشكي شهر بابل

Study of Quality and Quantity of Clinical Laboratory Solid Wastes in Babol

زمينه و هدف: پسماندهاي جامد آزمايشگاهي بخش مهمي از مواد زايد جامد شهري هر جامعه را تشكيل داده و حاوي عوامل ميكروبي و شيميايي بيماري‏زا و اشياي نوك تيز بوده كه سلامت كاركنان، بيماران و مراجعه‏كنندگان به آزمايشگاه‏ها را در معرض خطر قرار مي‏دهد . اين مطالعه با هدف بررسي كمي و كيفي مواد زايد جامد توليدي از آزمايشگاه‏هاي تشخيص پزشكي شهر بابل در سال 1389 صورت گرفته است . روش كار: اين مطالعه به صورت توصيفي- مقطعي، در آزمايشگاه‏هاي تشخيص پزشكي شهر بابل انجام گرديد. در اين بررسي، از 22 آزمايشگاه تشخيص پزشكي شهر بابل، 12 آزمايشگاه به صورت تصادفي طبقه‏اي انتخاب و از هر آزمايشگاه، كليه مواد زايد جامد توليدي، در 3 روز متوالي يك هفته، بر حسب كيفيت و پتانسيل خطرزايي به 4 گروه زباله‏هاي عفوني، زباله‏هاي شيميايي سمي و خطرناك، اشياي نوك تيز و زباله‏هاي معمولي جداسازي شده و مورد بررسي قرار گرفت. آناليز فيزيكي و توزين اجزاي زباله‏هاي معمولي مراكز منتخب بر حسب نوع پسماند با استفاده از ترازوي ديجيتالي انجام گرديد. يافته‏ها: ميانگين ميزان پسماند جامد توليدي از هر آزمايشگاه 75/193 كيلوگرم در ماه بوده كه 67/38 درصد آن به زباله معمولي، 92/51 درصد به زباله عفوني، 64/4 درصد به زباله شيميايي خطرناك و 77/4 درصد به زباله نوك‏تيز مربوط مي‏گردد. در آناليز فيزيكي زباله معمولي، ميانگين درصد اجزاي موجود شامل پسماند غذايي، كاغذ و كارتن، پلاستيك، شيشه، فلز و اجزاي ديگر به ترتيب 5/37، 06/33، 4/25، 42/2، 21/1 و 41/0 بدست آمد. ميزان كمينه و بيشينه پسماند جامد توليدي به ترتيب 03/1 و50/16 كيلوگرم در روز و ميانگين سرانه كل زباله به ازاي هر مراجعه‏كننده 07/0 كيلوگرم در روز مي‏باشد. نتيجه‏گيري : با توجه به ميزان زياد پسماندهاي عفوني در آزمايشگاه‏هاي تشخيص پزشكي و با عنايت به خطرزايي اين‏گونه مواد زايد، نظارت دقيق و مستمر بر نحوه مديريت اين‏گونه مواد زايد جهت تامين، حفظ و افزايش سطح سلامت كاركنان، بيماران و كليه مراجعه‏كنندگان به آزمايشگاه ضروري خواهد بود.

Background & Objectives: Clinical laboratory solid wastes contain important portion of municipal solid waste. These wastes include pathogenic agents, hazardous chemical compounds, and sharps that affect health of staffs and patients. This survey was performed to determine quality and quantity of solid wastes in Babol clinical laboratories. Methods: In a descriptive and cross-sectional study 12 clinical laboratories were selected based on stratified sampling method. Total solid wastes of each laboratory was collected for 3 successive days and classified into 4 categories i.e. infectious wastes, chemical wastes, sharps, and general wastes according to their quality and hazard potential. Physical analysis of general wastes was carried out through weighing for different wastes using a digital scale. Results: Average solid waste of each laboratory was 193.75 Kg per month for which general wastes, infectious wastes, chemical wastes and sharps comprised 38.67%, 51.92%, 4.64%, and 4.77%, respectively. Respective values of food wastes, paper and cardboard, plastic, glass, metal, and others in physical analysis of general wastes were 37.5%, 33.06%, 25.4%, 2.42%, 1.21%, and .41 %. Maximum and minimum of solid waste produced were 1.03 and 16.50 Kg per day and average of solid waste per patient was determined as .07 Kg per day. Conclusion: Considering extensive amounts of infectious wastes produced in clinical laboratories and their hazards, continuous supervision of hazardous waste management is necessary in order to protect and promote health of staffs, patients, and customers of these places.