توازن قدرت: تحليل روند تعادل رقابتي ليگ حرفه‌اي فوتبال ايران و ليگ‌هاي برتر اروپا با استفاده از شاخص HICB

The Balance of Power: the Analysis of Competitive Balance Process in Iran Football Pro League and Flight European Pro Leagues with HICB Index

مبحث تعادل رقابتي براي مسابقات ورزشي، توجه زيادي را در رشته اقتصاد ورزش به خود جلب كرده است. تعادل رقابتي به پيش‌بيني هواداران در مورد اينكه چه تيمي برنده خواهد شد، اطلاق مي‌شود. در اين مقاله روند تعادل رقابتي ليگ حرفه‌اي فوتبال ايران با پنج ليگ برتر اروپا (انگلستان، آلمان، فرانسه، اسپانيا و ايتاليا) مقايسه شده است. ليگ‌هاي ورزشي براي پويا بودن و باقي ماندن در عرصه رقابت اقتصادي در ورزش، نيازمند سطح بهينه‌اي از تعادل رقابتي هستند. بدين منظور، با استفاده از داده‌هاي جمع‌آوري شده براي دوره زماني 2001- 2009 ليگ حرفه‌اي ايران و كشورهاي منتخب از شاخص تعادل رقابتي HICB در ليگ‌هاي مذكور محاسبه شد. نتايج نشان داد با گذشت زمان تعادل رقابتي در بين دوره‌هاي تمام ليگ‌ها رو به بهبود است. به‌طور كلي طي سال‌هاي مورد بررسي، ليگ حرفه‌اي فوتبال ايران در مقايسه با ساير ليگ‌ها، از روند مطلوب‌تري در سير تعادل رقابتي داشته است. در مقايسه اين روند، ليگ انگلستان بدترين وضعيت و فرانسه بعد از ايران، بهترين وضعيت را در ميان ليگ‌هاي منتخب داشتند. وضعيت بهتر تعادل رقابتي ليگ ايران را مي‌توان به فاصله گرفتن وضعيت فوتبال ايران از حالت دو قطبي و تعادل قدرت بين تيم‌هاي شهرستاني و پايتخت نسبت داد؛ بنابراين به نظر مي‌رسد به‌منظور داشتن ليگ پويا و جذاب لازم است، راه‌كارهايي براي حفظ تعادل رقابتي بهينه در ليگ حرفه‌اي فوتبال انديشيده شود تا متعاقب آن صنعت فوتبال، بتواند بهره اقتصادي لازم را از اين موضوع ببرد.

Nowadays the subject of competitive balance in sport events is getting huge attention in economic science world. CB in sport means what team will win in a competition. In this research the process of CB in Iran’s football pro league and 5 flights European pro league (England, France, Spain, Italy & Germany) is studied in the period 2000-2009. It’s obvious that if sport leagues want to be dynamic and alive in economic area they should have got a suitable level of CB. So with data gathered from Iran’s football league organization and European football league websites by using economic indices, CB processes was estimated. Results showed that CB has been passing through an improvement road in all studied leagues and Iran had the best process of CB among others. England primer league had worst CB process and France lachampione was the second good one. In Iran, because it’s popular teams (Esteghlal & Piruzy did not get good results so other teams had the chance to grow. According to results it’s recommended that there should be suitable alternatives for retaining CB status in football league so football industry could take advantage from revenue making and attracting sponsors.