ارزيابي عملكرد و كيفيت الياف ارقام پنبه در تاريخ هاي مختلف كاشت در سيستم دو كشتي

Investigation the yield and qualitative traits of cotton under different planting dates in barley-cotton double cropping system

كشت بيش از يك محصول زراعي در سال (چندكشتي) يكي از راهكارهاي افزايش توليد و بهره وري بهتر از منابع محيطي و زمان به شمار مي‌رود. به منظور ارزيابي ويژ گي هاي كمي و كيفي ارقام پنبه در تاريخ هاي مختلف كاشت در سيستم دوكشتي (دو كشت در سال)، آزمايشي در سال زراعي 89-1388 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گناباد به صورت كرت هاي خرد شده و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي شامل سه تاريخ كاشت: كشت به موقع (15 ارديبهشت)، كشت پس از انجام آخرين آبياري جو (30 ارديبهشت) و كشت پس از برداشت جو در همان زمين (15 خرداد) و عامل فرعي شامل سه رقم پنبه: ورامين، خرداد و سپيد بودند. صفات اندازه-گيري شده در اين آزمايش شامل عملكرد وش، طول الياف، ظرافت الياف، استحكام الياف، درصد كشش الياف و درصد كيل پنبه بودند. نتايج بدست آمده نشان داد كه تاخير در كاشت پنبه موجب كاهش عملكرد وش پنبه شد به طوري كه تاريخ كاشت سوم باعث كاهش بيش از 30 درصد عملكرد نسبت به دو تاريخ كاشت ديگر شد. مقايسه ميانگين اثرات متقابل نشان داد رقم خرداد در تاريخ كاشت اول و رقم ورامين در تاريخ كاشت دوم بالاترين عملكرد را داشته و اختلاف معني داري از نظر آماري بين دو اين دو وجود نداشت. خصوصيات كيفي الياف نيز تحت تاثير تاريخ كاشت و رقم قرار گرفت، به طوري كه با تاخير در كاشت كيفيت الياف پنبه بهبود يافت و گياهاني كه بعد از برداشت جو در سيستم دوكشتي كشت شدند در اكثر صفات كيفي برتري محسوس و معني داري داشتند. در بين ارقام نيز رقم ورامين نسبت به دو رقم ديگر كيفيت الياف بهتري را نشان داد.

Multiple cropping (growing more than one crop in a year) is a one of effective ways to better use of environmental sources and time. In order to study of planting date effects on yield and qualitative traits of cotton cultivars under barley-cotton double cropping system an experiment carried out in Agricultural and Natural Recourse Researches Station of Gonabad, Iran during 2010 growing season. The experiment was conducted as split plot based on randomized completely block design with three replications. Main plots were included of D1: Normal planting date (May 05, 2010), D2: sowing after final irrigation of barley (May 22, 2010) and D3: sowing after harvest of barley in the same field (June 05, 2010). Sub plots were included of three cotton cultivars, V1: Varamin, V2: Khordad and V3: Sepid. The traits that measured in this experiment included of: lint yield, lint length, micronaire, lint strength, fiber elongation percentage and lint percentage. The results illustrated that the lint yield of cotton cultivars decreased as planting date delayed, so that third planting date caused more than 30% decrease in lint yield compared to other planting dates. Comparison of interaction effects showed that Khordad cultivar under first planting date and Varamin cultivar under second planting date had the highest lint yield and there was no significant difference between them. Also, qualitative characteristics of cotton lint affected by planting date and cultivar treatments, so that qualitative traits of cotton improved due to delaying planting date and sowing cotton after barley harvest showed significant improvement in most of qualitative traits. In the case of these traits, Varamin cultivar was significantly better than other cultivars.