ارزيابي پاسخ‌هاي فيزيولوژيكي ژنوتيپ‌هاي مختلف پنبه (Gossypium hirsutum L.) در محيط‌هاي شور و غيرشور

Evaluate the physiological responses of different genotypes of cotton (Gossypium hirsutum L.) in two saline and non-saline environment

پنبه (Gossypiuym hirsutum L.) يكي از مهمترين محصولات زراعي در سراسر دنياست. ارقام مختلف اين گياه نسبت به شوري خاك واكنش‌هاي متفاوت نشان مي‌دهند. به منظور بررسي اثر تنش شوري بر خصوصيات فيزيولوژيك ارقام مختلف پنبه آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي تصادفي در سه تكرار در منطقه آق قلا (گرگان) و كاركنده (كردكوي) در سال زراعي 1389 انجام گرفت. تيمارهاي مورد بررسي شامل ژنوتيپ‌هاي پنبه در 10 سطح (ساحل، Q28، 43200، شيرپان 539، چكوروا، كوكر 349، سپيد، سيلند،‌ سوپر اكرا و اوپال) و شوري خاك در 2 سطح (محيط غيرشور با هدايت الكتريكي 2 و محيط شور با هدايت الكتريكي 16 دسي زيمنس بر متر) بود و در آن صفاتي نظير تركيبات آنتوسيانيني، پرولين، برخي عناصر و آنتي اكسيدانت‌ها تحت اثر شوري‌هاي مختلف اندازه‌گيري شد. نمونه‌برداري در مرحله رشد رويشي از آخرين‌ برگ‌هاي كامل شده گياه پنبه در يك مرحله صورت گرفت. نتايج نشان داد كه در محيط شور (16 دسي زيمنس بر متر) ميزان فعاليت آنزيم آسكوربات پراكسيداز و غلظت يون‌هاي سديم، كلسيم، منيزيم كلر در همه ارقام افزايش يافت. بيشترين ميزان آنتوسيانين در محيط شور و در رقم سيلند ديده شد و با افزايش شوري ميزان پرولين در رقم‌هاي ساحل، شيرپان 539، كوكر 439 و اوپال بطور معني داري (در سطح 5%) افزايش يافت.

Cotton (Gossupiuym hirsutum L.) is one of the most important crops in the world. Different cultivars of this species show different responses to soil salinity. To investigate the effect of salinity on the physiological characteristics of different varieties of cotton an experiment was performed in a randomized block design with three replications in AqQala (Gorgan) and Karkande (Kordkoy) in crop year 2011. The treatments consisted of different varieties of cotton in 10 levels of Q28, 43200, Sherpan 539, Gukorva, Coker 439, Sepid, Seland, Superokra, Sahel and Opal and 2 levels of soil salinity with electrical conductivity of 2 (non-saline soil with EC=2) and 16 (saline soil with EC=16) ds/m and the composition traits such as anthocyanin, antioxidant activity and certain elements concentration, were measured under different salinities. Sampling was conducted in the vegetative growth of the last leaves of cotton plants at one stage. The results showed that in saline (16 ds/m) than non-saline environments (2 ds/m) concentration of sodium ions, calcium, magnesium and chlorine increased in all varieties. Also Ascorbate peroxidase activity increased in saline soils. The highest anthocyanin in the Seland variety and the proline content significantly increased with increase in salinity in Sahel, Sherpan 539, Coker 439 and opal varieties.