تاثير كاربرد كود دامي و باكتريهاي محرك رشد بر برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيك و عملكرد گياه دارويي گشنيز (Coriandrum sativum L.)

Effects of cattle manure and plant growth promoter bacteria application on some morphological traits and yield in Coriander (Coriandrum sativum L.)

به منظور بررسي اثر كودهاي آلي و زيستي بر برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيك و عملكرد گشنيز (Coriandrum sativum L.)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 12 تيمار و سه تكرار در ايستگاه تحقيقات همند دماوند وابسته به موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور در سال زراعي 1389 به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسي شامل كود دامي در چهار سطح (5، 10، 15 و 20 تن در هكتار) و باكتريهاي محرك رشد در سه سطح (تلقيح با ازتوباكتر، تلقيح با آزوسپيريلوم و تلقيح توام با ازتوباكتر و آزوسپيريلوم) بود. علاوه بر اين مقايسه‌اي نيز بين اين تيمارها با يك تيمار شاهد (بدون دريافت كود) به صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سيزده تيمار و سه تكرار انجام شد. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه بيشترين تعداد چتر در بوته (2/38 چتر)، وزن هزاردانه (40/4 گرم) و عملكرد دانه (7/1587 كيلوگرم در هكتار) با مصرف 15 تن كود دامي حاصل گرديد. تلقيح بذر با باكتريهاي محرك رشد تاثير معني‌داري بر وزن هزاردانه نداشت ولي اثر معني‌داري روي ساير صفات داشت، به‌طوري كه بيشترين تعداد چتر در بوته در دو تيمار تلقيح با ازتوباكتر (7/34 چتر) و تلقيح با آزوسپيريلوم (1/34 چتر) و عملكرد دانه (8/1517 كيلوگرم در هكتار) در تلقيح با آزوسپيريلوم بدست آمد. اثر متقابل در بين عاملها بر روي تعداد چتر در بوته و وزن هزاردانه، معني‌دار گرديد. مقايسه ميانگين‌ها بيانگر آن بود كه از نظر تعداد چتر در بوته تيمار شامل مصرف 15 تن كود دامي و تلقيح توام با ازتوباكتر و آزوسپيريلوم و نيز از نظر وزن هزاردانه و عملكرد دانه، تيمار مصرف 20 تن كود دامي و همراه با تلقيح با آزوسپيريلوم برتري محسوسي در مقايسه با تيمار شاهد داشتند.

In order to study the effect of organic manure and biofertilizer on some morphological traits and yield in coriander (Coriandrum sativum L.), an experiment was conducted as factorial experiment in the base of randomized complete blocks design with twelve treatments and three replications at homand research station in Damavand of Iran in 2010. The factors were cattle manure in four levels (5, 10, 15 and 20 ton/ha) and plant growth promoter bacteria in three levels (inoculation with azotobacter, inoculation with azospirillum and inoculation together). Besides, these treatments with a control treatment (without fertilizer) were also evaluated using a randomized complete blocks design with thirteen treatments and three replications. Results showed that the highest umbel no./plant, 1000 seed weight, and seed yield were obtained with consumption of 15 ton/ha cattle manure. Plant growth promoter bacteria also showed significant effects on umbel no./plant and seed yield (except 1000 seed weight). The maximum umbel no./plant were obtained with two treatments of inoculation with azotobacter and inoculation with azospirillum and seed yield were obtained with azospirillum inoculation. Interactions between factors on umbel no./plant and 1000 seed weight were significant. Differences between control and other treatments were significant, as umbel no./plant in treatment of 15 ton/ha cattle manure application and inoculation together and also, 1000 seed weight and seed yield in treatment of 20 ton/ha cattle manure application and inoculation with azospirillum were higher than control.