كارآزمايي‌هاي باليني با استفاده از سلول‌هاي بنيادي

Clinical trials using stem cells

چكيده نتايج مطالعه‌هاي انجام شده طي سال‌هاي اخير حكايت از اثر بخشي سلول‌هاي بنيادي در ترميم بافت‌هاي آسيب ديده و درمان بيماري‌هاي‌ مختلف در مدل‌هاي حيواني دارد، اما در انسان، كارايي سلول درماني تنها براي درمان اختلالات خوني و بعضي بيماري‌هاي سيستم ايمني به اثبات رسيده و اثر بخشي استفاده از اين سلول‌ها براي درمان ساير بيماري‌ها هنوز در فازهاي مختلف كارآزمايي باليني مي‌باشد. در اين مطالعه سعي شده است نتايج به دست آمده از اين كارآزمايي‌ها و وضعيت استفاده از اين سلول‌ها، در درمان بيماري‌هاي مختلف مورد بررسي قرار گيرد. بدين منظور ابتدا مراحل كارآزمايي باليني، قوانين و مقررات لازم براي انجام كارآزمايي باليني و آماري از كارآزمايي‌هاي باليني انجام شده در دنيا بيان مي‌شوند و سپس انواع سلول‌هاي بنيادي مورد استفاده در اين مطالعه‌ها و نتايج حاصل از آن‌ها مورد بررسي قرار مي‌گيرند. آمار استفاده شده در مطالعه حاضر با انتخاب كليد واژه‌ Stem Cell در سايت كارآزمايي باليني به نشاني (http://www. clinicaltrials.gov)، به دست آمد و از مطالب موجود در چندين مقاله مروري در زمينه كارآزمايي‌هاي باليني سلول‌هاي بنيادي نيز استفاده گرديد. بر اساس نتايج به دست آمده از اين بررسي مي‌توان عنوان كرد كه اگر چه در فازهاي اوليه كارآزمايي‌هاي باليني، گزارش‌هايي مبني بر مخاطره‌آميز بودن استفاده از سلول‌هاي بنيادي بالغ، در بالين وجود ندارد، اما قضاوت در مورد اثربخش بودن اين نوع درمان، احتياج به گذشت زمان و بررسي نتايج نهايي فازهاي باليني در حال انجام دارد.

Abstract In animal models, the results of studies have shown the efficacy of stem cells in repairing tissues and curing different diseases; however, in humans the effectiveness of cell therapy has proven in blood disorders and the immune system. Different phases of clinical trials on the other uses of stem cells are also underway. In this study, the published results of the clinical trials conducted were evaluated. For this purpose, at first, the stages of clinical trials, the guidelines for the clinical translation of stem cells, and the number of clinical trials on the use of stem cells were studied; then, the results of clinical trials using different kinds of stem cells were assessed. The data were obtained by selecting the key word of “stem cells” in the public clinical trials database “http://www.clinicaltrials.gov” and using several review articles in the field of clinical trials of stem cells. This report demonstrates the safety of stem cell therapy in the primary phases of clinical trials; however, for the efficacy of the therapy to be established the final phases of clinical trials need to be accomplished and evaluated.