تفاوت در شاخص‌هاي زيستي مرتبط با افزايش جمعيت در تعدادي از ژنوتيپ‌هاي اسكاتلندي شته سبز هلو (Myzus persicae)، ناقل اصلي ويروس برگ قاشقي سيب زميني*

DIFFERENCES IN THE LIFE PARAMETERS RELATED TO POPULATION INCREASE OF SOME MAJOR GENOTYPES OF SCOTTISH Myzus persicae, THE MAIN VECTOR OF Potato leafroll virus

كلون‌هاي مختلف شته سبز هلو(Myzus persicae)، ناقل اصلي ويروس برگ قاشقي سيب زميني، در توليد مثل، سازگاري روي ميزبان، مقاومت به حشره كش‌ها و انتقال ويروس متفاوت هستند. در اين بررسي شاخص‌هاي زيستي مهم مرتبط با افزايش جمعيت درپنج ژنوتيپ مهم اسكاتلندي شته سبز هلو شامل ژنوتيپ هاي A، B، C، J، و I مورد ارزيابي قرار گرفتند. ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي به روش انگشت‌نگاري جدا كننده‌هاي بين ژني دي.ان.اي ريبوزومي (ribosomal DNA intergenic spacer fingerprinting) متمايز شده‌اند. شاخص‌هاي زيستي مورد ارزيابي شامل : مدت زمان تولد تا بلوغ، توليد روزانه پوره، مدت زمان توليد پوره، توليد كل پوره و طول عمر هر ژنوتيپ بود. اين شاخص‌ها با قرار دادن پوره‌هاي سن چهارم هر ژنوتيپ روي برگ‌هاي بريده كلزا و سيب زميني به عنوان ميزبان اندازه‌گيري شدند. تعداد پوره‌هاي توليد شده توسط هر يك از شته‌هاي مورد بررسي به‌طور روزانه شمارش شده و از روي برگ‌ها حذف مي‌شدند. اين شمارش و ثبت تا زمان مرگ هر شته ادامه داشت. مدت زمان تولد تا بلوغ هر ژنوتيپ نيز با قرار دادن يك پوره يك روزه روي برگ‌هاي بريده گياهان مذكور و ثبت مدت زماني كه به بلوغ مي‌رسيدند تعيين شد. نتايج تفاوت‌هاي معني‌داري را بين شاخص‌هاي زيستي ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي آشكار نمودند. ژنوتيپA يكي از مولد ترين ژنوتيپ‌ها روي هر دو ميزبان و ژنوتيپ B روي سيب زميني ازمولد ترين ژنوتيپ ها بود. اين دو ژنونيپ هم‌چنين نسبت به سايرين در برابر حشره‌كش‌ها مقاوم‌تر و ناقلين موثر‌تري براي ويروس برگ قاشقي سيب زميني هستند. بنابراين وجود چنين ژنوتيپ‌هاي بسيار مولد، با كارايي بالاي انتقال ويروس و مقاوم به حشره‌كش‌ها مي‌تواند خطري بالقوه در گسترش اين ويروس باشند. اين امر ضرورت شناسايي ژنوتيپ‌هاي مختلف شته سبز هلو و ديدباني مداوم تركيب جمعيتي ژنوتيپ‌هاي مختلف آن را از نظر مقاومت به حشره كش ها، كارايي انتقال ويروس و توانايي افزايش جمعيت در هر منطقه مشخص مي‌سازد.

Different clones of Myzus persicae, the main vector of Potato leafroll virus (PLRV), vary in reproductive performance, host-plant adaptation, insecticide resistance and vector efficiency. In this study some important life parameters related to population increase of five major genotypes of Scottish M. persicae, characterized by the ribosomal DNA intergenic spacer fingerprinting technique, denoted type A, B, C, J, and I along with clone 4010 of M. antirrhinii were analyzed. The life parameters measured were average daily offspring production, reproduction time, total offspring production and longevity. These were measured by putting fourth instar nymphs from each genotype on detached leaves of oilseed rape and potato, recording the number of offspring produced by each individual and removing them from the leaves daily until each individual died. The developmental time of the genotypes was also determined by putting one day old offspring of each genotype on detached leaves of the same plants and recording the period from birth to maturity. Significant differences in life parameters of the genotypes were observed. Genotype A was one of the most reproductive genotypes on both hosts and genotype B was so, on potato. It has already been shown that these two genotypes were resistant to insecticides and more efficient vectors of PLRV. Taking these matters into account, it is clear that the existence of such genotypes that are very reproductive, resistant to insecticides and efficient in transmitting PLRV, can potentially increase the spread of the virus if they become established as the predominant genotypes in each area. This in turn, further reinforces the necessity of monitoring M. persicae genotypes with regard to resistance to insecticides, virus transmission efficiency and reproduction capacity in each specific region.