بررسي گندم و جو محصول نواحي شمال و شمال شرق ايران از نظر آلودگي به داكسي نيوالنول و جدايه‌هاي Fusarium graminearum مولد آن

DEOXYNIVALENOL AND DON – PRODUCING Fusarium graminearum ISOLATES IN WHEAT AND BARLEY CROPs IN NORTH AND NORTHWEST AREAS OF IRAN

آلودگي به داكسي نيوالنون در 227 نمونه گندم استان‌هاي گلستان، اردبيل، آذربايجان و 154نمونه جو استان گلستان در سال 1385 با استفاده از روش الايزا تعيين گرديد. داكسي نيوالنون در 97/44 % نمونه‌هاي گندم جمع‌آوري شده از استان گلستان در سطح 53/18 تا 81/ 192 و با متوسط 99/40 نانوگرم در گرم رديابي شد. هم‌چنين 36/78 % نمونه‌هاي جو استان گلستان در دامنه‌اي معادل 19/15 تا 6/280 و متوسط 60/57 نانوگرم در گرم آلوده بودند. داكسي نيوالنون در نمونه‌هاي گندم محصول آذربايجان غربي رديابي نگرديد و فقط يك نمونه محصول آن سال آذربايجان شرقي آلوده بود، در حالي‌كه 30/92% نمونه‌هاي استان اردبيل در سطحي معادل 32 تا 316 و با متوسط 23/130 نانوگرم در گرم آلوده بود. ميزان آلودگي گندم و جو محصول سال 1385 استان‌هاي شمال و شمال شرق كشور از حد مجاز تعريف شده دنيا بسيار پايين‌تر بود. در سال 1390 مجدداً تعداد 35 نمونه گندم در فصل برداشت و پس از چهار ماه انبار داري از پارس آباد مغان در استان اردبيل جمع‌آوري و از نظر آلودگي به Fusarium graminearum و داكسي نيوالنول بررسي گرديد. ميزان درصد وقوع آلودگي گندم آبي به graminearum .F. برابر 91/70% و داكسي نيوالنون در90% نمونه‌هاي گندم مرحله برداشت در سطحي معادل 06/1 تا 06/2 ميكروگرم بر گرم رديابي شد، اين آلودگي در نمونه‌هاي گندم بعد از انبارداري به سطحي معادل 08/3 تا 49/7 ميكرو گرم بر گرم افزايش يافته بود. توانايي توليد داكسي نيوالنول توسط 29 جدايه graminearum .F جمع‌آوري شده از مناطق شمال و شمال شرق كشور معادل 82/17تا33/2397 نانوگرم در گرم بود.

Deoxynivalenol (DON) contamination of 227 wheat samples from Golestan, Ardabil, Azarbaijan, and 154 barley samples from Golestan province all located in the north and northwest of Iran produced in 2006 were determined using ELISA method. DON was detected in 44.97 % of the wheat samples collected from Golestan province at levels from 18.53 to 192.81 ng g-1, with the average level of 40.99 ng g-1. Also 78.36 percent of Golestanʹs barley samples were contaminated to DON with the average level of 57.60 ng g-1 and at levels from 15.19 to 280.6 ng g-1. DON was not found in wheat samples of west Azarbaijan and only one sample from East Azarbaiejan was contaminated in this year, while it was detected in 92.30% of Ardabilʹs samples at levels from 32 to 316 ng g-1 with the average level of 130.23 ng g-1. DON contamination of wheat and barley produced at north and northwest of Iran in 2006 was much lower than the world regulatory limit for cereals. Thirty five wheat samples collected from Parsabad Moqan area to determine frequency of Fusarium graminearum incidence and natural DON contamination levels in 2011 using HPLC - IAC. Mean of the incidence of F. graminearum was 70. 91% in irrigated system cultivars and DON was detected in 90% of samples ranged from 1.06 to 2.06 µg g-1, at harvest time and 3.08 to 7.49 µg g-1 after storing. DON potential production of 29 F. graminearum isolates obtained from wheat of north and northwest ranged from 17.82 to 2397.33 ng g-1 .