مقايسه نيروهاي عكس‌العمل زمين در اجراي شوت جفت موفق و ناموفق بسكتباليست‌هاي مرد نخبه

Comparison Ground Reaction Force in Execution Successful and Unsuccessful Jump Shot among Male Elite Basketball Players

شوت جفت به دلايلي همچون درگيري كمتر با بازيكنان حريف، امكان كسب امتياز از فواصل مختلف، مشكل بودن دفاع از آن، سريع‌ترين نوع شوت، پيش بيني ناپذير بودن زمان و جهت جهيدن قدرتمندترين و كاربردي ترين ابزار كسب امتياز است (1). هدف از انجام تحقيق حاضر، بررسي نيروهاي عكس‌العمل زمين حين اجراي شوت جفت موفق و ناموفق بسكتبال در دو مسافت 25/4 متر (خط پرتاب آزاد، دو امتيازي) و مسافت 25/6 متر (خط پرتاب سه امتيازي) است. شش نفر از بهترين شوت كننده‌هاي مرد حاضر در سوپر ليگ بسكتبال باشگاه‌هاي كشور با ميانگين و انحراف استاندارد سني (04/3±33/23 سال)، قد (21/2±67/189 سانتي‌متر)، وزن (58/5±84 كيلوگرم)، سابقه بازي (5/2±10 سال) كه همگي راست دست بوده و سابقه عضويت در تيم ملي را داشتند در اين تحقيق شركت كردند. پس از تكميل فرم رضايت نامه، از آزمودني‌ها خواسته شد روي صفحه نيرو قرار گرفته، از دو مسافت 25/4 متر و 25/6 متر اقدام به پرتاب شوت جفت كنند. اطلاعات مربوط به نيروهاي عكس‌العمل زمين، يك شوت موفق (ورود توپ به درون حلقه بدون برخورد به تخته يا لبه حلقه) و يك شوت ناموفق (برخورد توپ به حلقه يا تخته و اوت شدن) ثبت و توسط نرم افزار وين آناليز ، تجزيه و تحليل شد. مقايسه ميانگين و انحراف استاندارد مربوط به نيروهاي عكس‌العمل زمين در چهار وضعيت آمادگي، خميدگي، پرش و فرود (T1، T2، T3 و T4) در محور z براي دو شوت جفت موفق و ناموفق، با استفاده از نرم-افزار SPSS و به كارگيري روش آماري ويلكاكسون (05/?p) محاسبه شد. با وجود افزايش مقادير نيروهاي عكس‌العمل زمين در شوت جفت موفق نتايج تحقيق، بين ميزان نيروهاي عكس‌العمل زمين در شوت جفت موفق و ناموفق در چهار وضعيت فوق تفاوت معني‌داري نشان نداد. نتيجه‌گيري نهايي اين است كه ارتفاع رهايي و نيروهاي عكس‌العمل زمين بر موفقيت شوت جفت اثرگذارند.

The purpose of this study was comparison of ground reaction force changes in successful and unsuccessful jump-shot from two (4.25 & 6.25 meters) distances among elite male basketball players. Six right-hand shooters with average and standard deviation of age (23.3±3.04 years), height (189.67±2.2 cm), weight (84±5.58 kg) and playing history (10±2.5 years) participated in this study. The subjects were asked to perform shooting on the force plate from 4.25 & 6.25 meters distance. Win software PT used to analysis one successful and unsuccessful jump shot, at four points: preparation (T1), bending (T2), jumping (T3), landing (T4). Wilcoxon and Spss-13 software have used for statistical analysis at (p?0/05). No significant differences found in ground reaction force between successful and unsuccessful jump shot. From this study it can be concluded that the rate of ground reaction force and height of release are effective on shoot success.