مقايسه اثر كتامين در تركيب با چهار داروي ترامادول، ميدازولام، هيوسين و آتروپين در بيهوشي جوجه مرغ‌هاي گوشتي

Evaluation of anesthetic and analgesic effect of ketamine in combination of tramadol, midazolam, hyoscine, and atropine in broiler chickens

ايجاد آرامش بخشي و بيهوشي مطمين در پرندگان نه تنها براي انجام جراحي‌هاي مختلف بلكه در مقيد كردن و انجام تكنيك هاي تشخيصي به ويژه در پرندگان وحشي ضروري مي‌باشد. يكي از معمول ترين داروهايي كه به اين منظور استفاده مي‌شود كتامين مي‌باشد. معمولاً جهت به حداقل رسانيدن اثرات جانبي كتامين، اين دارو در تركيب با داروهاي ديگر مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در مطالعه حاضر اثر كتامين (mg/kg 35) در تركيب با چهار داروي ترامادول (mg/kg 2/0)، ميدازولام (mg/kg 5/0)، هيوسين (mg/kg 04/0) و آتروپين (mg/kg 05/0) در بيهوشي جوجه مرغ هاي گوشتي مورد ارزيابي قرار گرفته است. بدين ترتيب تعداد 40 قطعه جوجه مرغ گوشتي 25 روزه با ميانگين وزني 02/60±58/488 گرم (Mean±SD) به صورت تصادفي در 4 گروه مساوي قرار داده شدند و در هر گروه كتامين در تركيب با يكي از داروهاي ذكر شده در عضله سينه پرنده ها تزريق شد مدت زمان القا بيهوشي در هر چهار گروه با يكديگر تفاوت معني دار داشت (05/0?P). كمترين و بيشترين زماني كه پرنده ها بعد از تجويز به فاز نگهداري بيهوشي مي‌رسيدند به ترتيب مربوط به استفاده از ميدازولام و آتروپين در تركيب با كتامين بود. بيشترين مدت زمان نگهداري بيهوشي مربوط به زمان تجويز كتامين-ميدازولام (47/6±53/57 دقيقه) بود كه در قياس با ديگر گروه ها تفاوت معني دار داشت (05/0?P). در گروهي كه از تركيب كتامين-هيوسين استفاده شد بيشترين مدت زمان بازگشت از بيهوشي به دست آمد. در بين گروه هاي مختلف بيشترين مدت زمان بي دردي مربوط به استفاده از تركيب كتامين-ميدازولام بود كه نسبت به گروه هاي ديگر اختلاف معني دار بود (05/0?P). بررسي داده هاي ثبت شده و ارزيابي كيفيت بيهوشي در گروه هاي مختلف، ارجح بودن استفاده از تركيب كتامين-ميدازولام را نسبت به تركيبات دارويي استفاده شده در بيهوشي تزريقي جوجه مرغ‌هاي گوشتي نشان داد.

In avian medicine and surgery, sedation and anesthesia is necessary not only for doing many surgeries, but also to perform routine examination and diagnostic procedures, especially in wild birds. Injectable anesthesia supposed a simple and abrupt method without requiring any sophisticated equipment. Ketamine is a common injectable anesthetic that is used for this purpose. Because of some adverse effects of the ketamine, this drug is used in combination with some other drugs. In present study, combination of ketamine (35 mg/kg) with four drugs: Tramadol (0.2 mg/kg), Midazolam (0.5 mg/kg), Hyoscine (0.04 mg/kg), and Atropine (0.05 mg/kg) has been investigated in broiler chickens anesthesia. Forty numbers of 25 days old broiler chickens, weighing 488.58±60.02 (Mean±SD) were arbitrary separated into 4 equal groups, followed by different ketamine combinations that were injected in pectoral muscles of chickens in each groups. Average time of anesthesia induction, maintenance, recovery and analgesia were recorded in different groups. Result indicated that the induction time of anesthesia varied significantly among all 4 groups (P?0.05). Maximum and minimum time of induction anesthesia was attributed to ketamine-midazolam and ketamine-atropine combinations respectively. Maximum time of maintenance anesthesia defined with ketamine-midazolam combination (57.53±6.47 min), which significantly was longer than other ketamine combinations (P?0.05). Ketamine-hyoscine and ketamnie-midazolam groups had maximum time of recovery and analgesia respectively (P?0.05). Analysis of recorded results and also quality of anesthesia revealed that application of ketamine-midazolam combination is great value comparing with other three combinations in performing injectable anesthesia in broiler chickens.