بررسي اثر برخي عوامل محيطي بر پراكنش گونه Agropyron cristatum (مطالعه موردي: مراتع ييلاقي پلور-مازندران)

A survey of some environmental factors affecting on distribution of Agropyron cristatum (Case study: Polur Summer rangelands, mazandaran province)

اين مطالعه به منظور بررسي تاثير خصوصيات خاك و عوامل توپوگرافي بر پراكنش گونه (Agropyron cristatum) در بخشي از مراتع ييلاقي پلور با مساحتي معادل 4600 هكتار انجام شد. بعد از شناسايي رويشگاه هاي اين گونه در منطقه، اطلاعات پوشش گياهي، خاك و توپوگرافي از رويشگاه هاي مختلف جمع آوري گرديد. نمونه برداري در مناطق معرف هر رويشگاه به روش تصادفي- سيستماتيك انجام شد. سطح مناسب پلات نمونه برداري به روش سطح حداقل و تعداد پلات بعد از نمونه برداري اوليه با توجه به تغييرات پوشش با روش آماري تعيين شد. با استفاده از 10 پلات يك متر مربعي در طول 3 ترانسكت 100 متري اقدام به نمونه برداري گرديد. پارامترهاي گياهي از قبيل درصد پوشش، وفور، فراواني و تراكم بدست آمد. در هر واحد 3 پروفيل حفر و از عمق 30-0 سانتي متري نمونه خاك برداشت شد. خصوصيات خاك از قبيل ازت، فسفر، ماده آلي، pH، EC و بافت خاك اندازه گيري گرديد. پس از جمع آوري داده ها به منظور تحليل پارامترهاي گياهي از نرم افزار SPSS استفاده شد. ماتريس عوامل مربوط به عوامل محيطي و پوشش گياهي تهيه و رج بندي رويشگاه ها در ارتباط با عوامل محيطي با استفاده از نرم افزار PC-ORD به روش آناليز مولفه هاي اصلي (PCA) صورت گرفت. نتايج اين تحقيق نشان داد در دامنه غربي رويشگاه گونه Ag.cristatum از تراكم و درصد پوشش بيشتري برخوردار است و در امتداد محور دوم كه معرف فاكتورهاي فسفر و لاشبرگ مي باشد پراكنش بيشتري دارد. مهم ترين عوامل محيطي موثر در تفكيك رويشگاه هاي اين گونه ارتفاع از سطح دريا، جهت شيب، ماده آلي، بافت خاك، ازت، فسفر و لاشبرگ تشخيص داده شدند.

The aim of this research was to investigate the effects of soil characteristics and topographic factors on distribution of (Agropyron cristatum). Study area which is about 4600 ha is located at Polur Summer Rangelands. After identification of the species sites in this region, data of vegetation, soil and topography were collected. Sampling was conducted in the key area of each site based on randomized-systematic pattern. Within each site was done along three 100 meter transect 10 plots (1m2) established along each transect in 10 meter distances. Three soil samples in each area collected in 0-30 cm and parameters such as N, P, organic material, pH, EC and texture were determined. After collecting data, Plant parameters of Ag.cristatum were analyzed using SPSS software. A matrix of plant stands and environmental factors was prepared and data were analyzed by the Principal Component Analysis (PCA) using PC-ORD software. Results showed that Ag.cristatum species have scattered more along second axis that plant stand were in western aspect and had more density and cover percentage. the most important effective environmental factors in vegetation distribution pattern were elevation, aspect, organic matter, soil texture, N, P and litter.