عوامل موثر برخطاهاي دارويي از ديدگاه پرستاران: درس‌هاي آموخته شده

Factors Affecting Medication Errors from Nursesʹʹ Perspective: Lessons Learned

مقدمه: خطاهاي پزشكي ازچالش‌هاي مهم تهديد‌كننده‌ي ايمني بيمار در تمامي كشورهاست. از شايع‌ترين خطاهاي پزشكي شناخته شده مي‌توان به خطاهاي دارويي اشاره كردكه مي‌تواند منجر به صدمات جدي و حتي مرگ در بيماران شود. لذا اين پژوهش با هدف تبيين عوامل موثر برخطاهاي دارويي از ديدگاه پرستاران انجام شد تا با شناسايي عوامل موثر بر اين تجربه و درك آن بتوان راه‌كارهايي جهت كاهش خطا به پرستاران ارايه كرد. روش‌ها: مطالعه حاضر با رويكرد كيفي و براساس تحليل محتواي هدايت شده انجام شده است. انتخاب مشاركت‌كنندگان در پژوهش، به صورت مبتني بر هدف بوده كه20 پرستار با سابقه باليني حداقل 2 سال، شاغل در بيمارستان آموزشي- درماني امام حسين شهر تهران در پژوهش شركت كردند. داده‌ها از طريق انجام مصاحبه نيمه ساختاريافته جمع‌آوري شد. براي صحت و استحكام داده‌ها از شيوه‌هاي پرسش از همكار و تاييد يافته‌ها توسط شركت‌كنندگان استفاده گرديد و هم‌زمان با جمع‌آوري داده‌ها، با استفاده از تحليل محتواي كيفي تجزيه و تحليل آنها انجام شد. نتايج: مشاركت‌كنندگان در اين مطالعه عوامل تاثير گذار بر خطاهاي دارويي را در دو درون‌مايه اصلي "رويكرد فردي"، (شامل"ويژگي‌هاي فردي و رواني پرستاران"، "ويژگي‌هاي بيماران"، "خطاي ناشي از دستورات پزشكي")، و "رويكرد و فرهنگ سازماني" (شامل "شرايط كاري در بخش"، "فرايند يادگيري"، "فرايند مديريت خطر و مواجهه با آن"، "اطلاعات دارويي"، "غيرقابل اجتناب بودن خطا در پرستاري" و "عوارض خطاهاي دارويي") بيان كردند. نتيجه‌گيري: عوامل موثر بر خطاهاي دارويي از ديدگاه پرستاران بسيار گسترده، متغير و متاثر از عوامل شخصي، سازماني و موقعيتي است. نتايج پژوهش حاضر اهميت برنامه‌هاي آموزشي جامع، الگوهاي نقشي شايسته، فراهم بودن فرصت كسب تجربه در عرصه و ارايه‌ي بازخوردهاي سازنده در محيط مطلوب يادگيري را در دوران آموزشي و محيط‌هاي كاري نشان مي‌دهد.

Introduction: Medical errors are among the most threatening faults against patient’s safety in all countries. The most frequent medical errors are medication errors which can lead to serious effects and even death in patients. Therefore, this study aimed to explain factors affecting medication eroors from the viewpoints of nurses in order to present strategies to reduce these errors. Methods: This study is a qualitative research based on directed content analysis approach. A porpuseful sample of 20 nurses working in Imam Hossein teaching hospital of Tehran, who had at least two years of clinical experience participated in semi-structured interviews. The regour and confirmability of data were verified through external check (member and peer check) as well as confirmation by participants. Data was simultaneously analyzed using qualitative content analysis. Results: Participants stated factors influencing errors in two themes: individual approach (including "individual and psychological characteristics of nurses," "characteristics of patients", "error resulted from physician orders"), and organizational culture and approach (including" working conditions"," learning process", "risk management procedures and how to deal with it", "drug information", "inevitability of errors in nursing", and "complications of medication errors"). Conclusion: Factors affecting medication errors are diverse, variable, and influenced by personal, organizational, and situational factors. The results of this study showed the importance of comprehensive educational programs, qualified role models, opportunity for field experience, and availability of useful feedbacks in a favorable environment during academic years and in workplace.