آسيب‌پذيري آبهاي زيرزميني از آفت‌كشها و رتبه‌بندي و دسته‌بندي آنها(مطالعه موردي)

Groundwater Vulnerability Assessment to Pesticides and Their Ranking and Clusteringand Clustering

در اين تحقيق، ابتدا ضمن توصيف روشهاي مختلف ارزيابي ميزان آسيب‌پذيري آبهاي زيرزميني از آفت‌كشها و عدم قطعيت آنها، آسيب‌پذيري آبهاي زيرزميني دشت كشاورزي زير پوشش شبكه آبياري و زهكشي سد پاشاكلا (البرز) در استان مازندران از 7 آفت‌كش مختلف در شرايط متعارف مشخصات آفت‌كشها (t1/2 , Koc) به‌روش شاخصهاي پتانسيل حركت ارزيابي شد و پهنه‌بندي آسيب‌پذيري آبهاي زيرزميني اين دشت با استفاده از نرم‌افزار سيستم اطلاعات جغرافيايي انجام‌ شد. سپس با توجه به عدم قطعيت مشخصات آفت‌كشها و كمبودهاي اطلاعاتي براي استفاده از روشهاي رايج تحليل عدم قطعيت، شاخصهاي پتانسيل حركت آفت‌كشها در سناريوهاي بدترين و بهترين شرايط از مشخصات آفت‌كشها محاسبه شد كه به‌ترتيب "آسيب‌پذيري در بدترين شرايط" و "آسيب‌پذيري در بهترين شرايط" نامگذاري شدند. سپس به‌كمك اين شاخصهاي پتانسيل حركت، پهنه‌بندي آسيب‌پذيري مجدداً انجام شد و با نقشه‌هاي پهنه‌بندي اوليه با شرايط متعارف مقايسه گرديد. در ادامه با توجه به مقدار منطقه‌اي شاخصهاي مختلف حركت آفت‌كشها كه براي سناريوهاي مختلف محاسبه شده‌اند، رتبه‌بندي آفت‌كشها به‌روش "برنامه‌ريزي مركب" انجام شد و در نهايت با تلفيق نتايج بخشهاي قبلي، آفت‌كشها به سه گروه مناسب، متوسط و نامناسب دسته‌بندي شدند. نتايج دسته‌بندي‌ها نشان داد كه از بين آفت‌كشهاي مطالعه شده، 2,4 D Acid، Dimethoate و Fenvalerate براي منطقه مطالعاتي مناسب و Metsulfuron و Triclopyr نامناسب هستند و ديگر آفت‌كشهاي مطالعه شده حالت بينابيني دارند.

In this study, the different methods for groundwater vulnerability assessment to pesticides contamination and their uncertainties were introduced. Then, the groundwater vulnerability of agricultural regions of Pasha-Kolaa dam (Mazandaran province) to 7 pesticides has been assessed by the mobility potential indices in the typical conditions of pesticide properties (t1/2 and KOC) and the zonation maps of groundwater vulnerability in this region have been generated in the GIS environment. According to the uncertainty of the pesticide properties and the lack of necessary data for uncertainty analysis in the region of study, the mobility potential indices in different scenarios of pesticide properties (worst and best conditions of pesticide properties) (t1/2 and KOC) have been calculated, mapped and zoned. The zonation maps in three scenarios (best, typical and worst conditions of pesticide properties) were compared. Next, according to the regional values of mobility potential indices, generated for different scenarios, the pesticides are ranked using the composite programming method. Finally, the pesticides are clustered to three groups (suitable, transitional and unsuitable) by the combination of the results of previous sections. The clustering results showed that among of studied pesticides, 2,4 D Acid, Dimethoate and Fenvalerate are suitable ,and Metsulfuron and Triclopyr are unsuitable pesticides for region of study. The other pesticides showed transitional condition.