بررسي كارايي شركت‌هاي كارگزاري بر اساس معيارهاي عملكرد حرفه‌اي (رويكرد DEA)

Ranking Efficiency of Brokerage Firms Based on professional performance (Data Envelopment Analysis Approach)

نهادهاي مالي با توجه به اهميت آن در گسترش و پيشرفت بازار سرمايه از اهميت خاصي برخوردارند. با توجه به ماهيت خدماتي بودن اين موسسات به خصوص كارگزاري ها، معيارها و روشهاي رتبه بندي بر اساس ويژگيهاي مختلف آنها از ميزان سرمايه تا قابليتهاي فناوري اطلاعات مدنظر واقع شده است. شركت‌هاي كارگزاري از جمله مهمترين نهادهاي مالي در بازار سرمايه به حساب مي‌آيند. ارايه شاخص‌هاي عملكرد حرفه‌اي براي اين شركت‌ها بر اساس معيارهاي مطرح در ادبيات مالي اسلامي امري ضروري در جهت هر چه كاراتر كردن بازار سرمايه ايران به شمار مي‌رود. در اين مقاله با استفاده از ادبيات موضوع مالي اسلامي در كشورهاي ديگر در مورد شاخص‌هاي عملكردي نهادهاي خدماتي مالي اسلامي و نظرسنجي از صاحب نظران بازار سرمايه ايران شاخص‌هاي عملكرد حرفه‌اي استخراج و بر اساس آن شركت‌هاي كارگزاري با استفاده از مدل‌هاي BCC، CCR و AP رتبه بندي شدند. در اين مقاله مشخص شده است كه كارگزاري‌ها از سه بعد مطرح در ادبيات مالي اسلامي قابل بررسي هستند و هر كدام از ابعاد طبق نظر خبرگان داراي شاخص‌هاي عملكردي متفاوتي است. بازده به مقياس كارگزاري‌ها بر اساس نتايج بدست آمده ثابت و حدود نيمي از كارگزاري‌ها بر روي مرز كارا قرار دارند.

Brokerage firm are considered as one of the most important financial institutions in the capital market. Identifying professional performance indicators of these firm based on Islamic criteria is necessary to make the capital market in Iran, more efficient. In this study, using the literature of Islamic finance in other countries about the performance indicators of financial service institutions, and the view point of Iranian capital market experts, the professional performance indices based on Islamic criteria are elicited and brokerage firm are evaluated using Data Envelopment Analysis, which is one of the nonparametric methods. It should be mentioned that the models of BCC, CCR and AP, that are the basic models in DEA, were used in this study. This study has identified three Islamic dimensions of brokerage firms, namely, social responsibility, transparency and legitimacy of an organization such that, according to expertsʹ view, all of them have different performance indicators. Results of rhis study revealed that brokers have the constant returns to scale.