بررسي تاثير اسموپرايمينگ بر جوانه‌زني گياه بادرنجبويه (Melissa officinalis L.) تحت تنش شوري

Effect of osmopriming on seed germination of Lemon balm (Melissa officinalis L.) under salinity stresses

با توجه به اهميت دارويي گياه بادرنجبويه Melissa officinalis L.)) و فراواني منابع آب و خاك شور در كشور، اين تحقيق با هدف بررسي تاثير اسموپرايمينگ بر جوانه‌زني اين گياه تحت تنش شوري طي دو آزمايش جداگانه اجرا گرديد. آزمايش اول با هدف تعيين مناسبترين شرايط پرايمينگ بذر گياه بادرنجبويه در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل تركيب تيماري پتانسيل اسمزي محلول پرايمينگ در چهار سطح (4-، 8-، 12- و 16- بار)، مدت زمان پرايمينگ در سه سطح (3، 5 و 7 روز) و درجه حرارت پرايمينگ در دو سطح (25 و 30/20 درجه سانتي‌گراد) و بذرهاي شاهد (پرايم نشده) بود. نتايج نشان داد كه بين تيمارهاي اسموپرايمينگ از لحاظ درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني و طول ريشه‌چه اختلاف معني‌داري وجود داشت. مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه تيمار پتانسيل اسمزي 16- بار در مدت زمان پنج روز و دماي 25 درجه سانتي‌گراد نسبت به ساير تيمارها و شاهد سبب افزايش معني‌داري در درصد و سرعت جوانه‌زني بذر بادرنجبويه شد. آزمايش دوم با هدف بررسي تاثير اسموپرايمينگ بر جوانه‌زني بذر گياه بادرنجبويه تحت تنش‌ شوري به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل تيمار بذري با دو سطح (بذر پرايم نشده و بذر پرايم شده) و تيمار شوري با چهار سطح (شاهد، 4، 8 و 12 دسي‌زيمنس بر متر) بود كه براساس نتايجي كه در مرحله اول آزمايش به‌عنوان بهترين شرايط پرايمينگ بدست آمد اقدام به تهيه بذرهاي پرايم شده گرديد. نتايج نشان داد كه در همه سطوح شوري، بذرهاي پرايم شده به‌طور معني‌داري درصد و سرعت جوانه‌زني و طول ريشه‌چه بالاتري نسبت به بذرهاي پرايم نشده دارند. نتايج نشان داد كه اثر متقابل شوري و تيمارهاي بذري نيز از لحاظ درصد و سرعت جوانه‌زني و طول ريشه‌چه معني‌دار بود.

With regard to the importance of Melissa officinalis L. as a medicinal plant and abundance of saline soil and water in the country, the current research was conducted to study the effect of osmopriming on seed germination of Melissa officinalis under salinity stress in two separate experiments. The aim of the first experiment was to determine the best osmopriming conditions for seeds of Melissa officinalis carried out in a completely randomized design. The treatments were combination of osmotic potential of polyethylene glycol (PEG) with four levels (-4, -8, -12 and -16 bar), duration of priming with three levels (3, 5 and 7 day) and temperature of priming with two levels (25 and 30/20oC). The results showed significant differences among osmopriming treatments with regard to the germination percentage, germination velocity and radicle length. Mean comparisons showed that osmotic potential treatment of -16 bars in 5 days and 25oC significantly increased the germination percentage and germination velocity compared with other treatments. The aim of the second experiment was to study the effect of osmopriming on seed germination of Melissa officinalis under salinity stress based upon a factorial experiment in a completely randomized design with three replications. The treatments were water salinity (control, 4, 8 and 12 dS/m) and type of seeds (control and primed seeds). The results indicated that primed seeds in all salinity levels had higher germination percentage, germination velocity and radicle length compared to non-primed seeds. According to the results, the interaction effect of salinity and seed treatments was significant with regard to the germination percentage, germination velocity and radicle length.