دولت رانتير و سياست‌گذاري توسعه: تحليل موانع توسعه اقتصاد ملي در ايران (1368- 1384)

Rentier State and Development Policymaking: An Analysis of Obstacles to the Development of National Economy (1989-2005)

موضوع اين مقاله، بررسي و تحليل موانع توسعه اقتصاد ملي- به‌عنوان يكي از ابعاد توسعه- در ايران در بازه زماني برنامه هاي اول، دوم و سوم توسعه است. پس از بيان مسيله تحقيق و اثبات آن، راه‌حل نظري مسيله از طريق ارزيابي انتقادي مفاهيم نظري موجود و درنهايت ساخت دستگاه نظريه تركيبي- كه محصول تلفيق سه نظريه لفت‌ويچ، نظريه دولت رانتير و نظريه جامعه كوتاه‌مدت كاتوزيان است- بيان مي شود. پس از تعريف عملياتي مفاهيم، داده-هاي لازم براي معرف هاي هر‌يك از مفاهيم دستگاه نظري تحقيق با روش مطالعه تاريخي گردآوري شده است؛‌ سپس با روش‌هاي تحليل روايتي و جدول حضور و غياب استوارت ميل در دو سطح درون‌سيستمي و بين‌سيستمي مورد داوري قرار گرفته است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد با فرض برقراري دو شرط لازم دولت رانتير و سياست‌گذاري كوتاه‌مدت، توسعه اقتصاد ملي ضعيف بوده است. نتايج تحقيق ضمن حمايت از سه نظريه يادشده، دستگاه نظري پژوهش را تاييد مي كند.

The subject of this paper is the development of national economy, with the main question of “How can we explain the political barriers of the development of national economy in Iran (1989-2004)? In order to solving the problem, we refered to the theories of development by categorizing and critically evaluating. Then we formulated the theoretic apparatus, which is synthesis of Left-witch theory of developmental state, Rentier state theory and short-term society of Katouzian. By operational definition of the concepts of theoretic apparatus, for the purpose of data collection, we used documentary analysis. As for the method as judgment, narrative analysis was applied to analyze the so-called phenomenon as a historical case and to consider it as a research exemplar with the purpose of causal explanation of underdevelopment in Iran. The resareh findings showed that in the case of Rentier state and short-term policy making, development of national economy is weak.