بررسي آرا افلاطون و ارسطو در نقد محاكات

A Comparative Study of Plato and Aristotle Views

ارسطو و افلاطون با آنكه درباره ماهيّت محاكاتي هنر، و بويژه صناعت شاعري اتّفاق نظر دارند، امّا درباب نحوه تبيين اين ماهيّت ونيز در مورد ارزيابي آثار هنري كاملا با يكديگر در تقابل هستند. افلاطون به اقتفاي استادش سقراط و براي برپايي عدالت در مدينه ‌فاضله، محاكات را نوعي الهام ماورا الطبيعي تلقي كرده و شاعران را از دريافت حقيقت اصلي، كه به زعم او در عالم مثل است، ناتوان مي‌بيند و آثارشان را در تضاد با خرد و اخلاق و آموزه‌هايشان را مايه تباهي و گمراهي جوانان مي‌داند؛ بدين روي هنرمندان وشاعران را در جمهوري او راهي نيست. در تقابل با نقد اخلاقي افلاطون، ارسطو نقد زيبايي ‌شناسانه را مطرح مي‌نمايد و با كمرنگ كردن عنصر الهام در خلق شعر، شاعري را صناعتي با قواعد منطقي معرفي مي‌كند و درصدد است به روشي دست يابد تا بدان وسيله ارزش‌هاي زيبايي‌شناسي يك اثر هنري را مشخّص نمايد. از ديد ارسطو، شعر به دليل توجّه به كلّيّات، از تاريخ، فلسفي‌تر و والاتر است و خطايايي كه در بعضي از سروده‌هاي شاعران بزرگ ديده مي‌شود، از منظر زيبايي‌شناسي قابل توجيه است. هر دو فيلسوف متفق‌القولند كه شعر تاثير قابل توجّهي برروحيّات افراد دارد؛ با اين تفاوت كه افلاطون اين تاثير را عامل روان‌پريشي وانحراف اخلاقي مي‌داند و آن را تحقير مي‌كند؛ امّا ارسطو با تحسين اين تاثير، آن را عامل مهمّ پالايش روان مي‌انگارد.

Plato and Aristotle agree about the mimetic nature of art; however, they have different ideas about art, poetry and mimesis. Aristotle following his master, Socrates, and for justice in utopia, introduces the mimesis as a kind of inspiration, and finds the poets unable to understand the Truth, which is in the World of Forms and believes that their works are immoral and misleading for young peoples. So the artists and poets have no way in his utopia. In contrast to moral criticism of Plato, Aristotle presents Aesthetic criticism and rejects the World of Forms and ignoring the inspiration, introduces the poetry as a technique with logical rules and is seeking a way to achieve aesthetic values of an art work. In Aristotleʹs view, poetry is more philosophic and superior than history because of its attention to generalities and the faults which may be found in poetic works. Both philosophers believed that the poetry has a great influence on human mind. The difference is that Plato scores this influence as the cause of psychosis; however, Aristotle considering the influence as a mental refinement and praises it. Keywords: Plato, Aristotle, Mimesis, Poetic, Literary criticism