از «هومولوژي» تا «فردي شدن» رهيافت‌هاي عمده در ارزيابي جامعه‌شناختي مصرف فرهنگي

From Individualization to Homology; The Main lines in the Evaluation of Cultural Consumption Sociology

بازخواني مباحث نظري مرتبط با مفهوم مصرف فرهنگي- به‌عنوان يكي از اصلي‌ترين مولفه‌هاي سبك زندگي- حاكي از وجود سه ديدگاه عمده و رقيب در خصوص آن است. ديدگاه‌هايي كه هريك در زمينه تاريخي- اجتماعي خاصي شكل گرفته و سپس به‌واسطه تحقيقات تجربي متعدد بسط و قوام يافته‌اند. اين سه ديدگاه را مي‌توان به ترتيب تحت عناوين كلي هومولوژي، همه‌چيزخوار- تك‌خوار و فردي شدن، شناسايي و از يكديگر تفكيك كرد. سابقه طرح ديدگاه نخست به انتشار «رساله پژوهشي» بورديو با عنوان تمايز (1984) بازمي‌گردد. ديدگاه دوم نيز عمدتاً برآمده از واكنش‌هاي انتقادي معطوف به آراي بورديو در اثرِ ياد شده است. اين در حالي است كه رهيافت سوم اساساً با ايجاد شك و شبهه در اعتبار و كارآمدي هر دو ديدگاه پيشين، رجحانِ انكارناپذير آنها را به زير سوال كشيده و جايگاهي بالنسبه مسلط يافته است. نوشتار حاضر، با اتخاذ نگرشي انتقادي و تحليلي به بازخواني ديدگاه‌هاي سه‌گانه فوق‌الذكر مي‌پردازد و مي‌كوشد ضمن بررسي مولفه‌هاي نظري هريك، ابعاد ناهمساز و گاه همساز آنها را نيز مورد بحث و فحص قراردهد.

Reviewing the theoretical subjects related to cultural consumption- as one of the basic components of lifestyle- indicates three main viewpoints and their adversary ideas. The viewpoints have been formed in the especial historical- social fields and then have been developed and consolidated by innumerous empirical researches. We can distinguish these three viewpoints: Homology, Univorous-Omnivorous, individuality. The background of the first one is related to the publication of Bourdieuʹs dissertation named "Distinction ". The second one has mainly risen of critical reactions to Bourdieuʹs viewpoints. The third idea was fundamentally formed against two mentioned viewpoints and put their validity in doubt. This idea inquired their undeniable predominance and attained dominant position. In this paper, we review these triple mentioned ideas by a critical and analytical evaluation. Then we study their theoretical components and discuss about their accommodated and un-accommodated dimensions. Key Words: Cultural Consumption, Homology, Univorous, Omnivorous, individuality.