شبكه‌هاي اجتماعي مجازي و كاربران جوان؛ از تداوم زندگي واقعي تا تجربه جهان‌وطني

Virtual Social Networks and Young Users; from Continuity in Real Life to Cosmopolitan Experience

مسيله اصلي اين مقاله دلايل حضور كاربران جوان ايراني در شبكه‌هاي اجتماعي مجازي با وجود ممنوعيت قانوني دسترسي به برخي آنهاست. اين مطالعه با رويكرد پژوهشي استفاده و رضايتمندي و انجام تحقيق كيفي و برگزاري مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته در قالب گروه‌هاي كانوني متمركز به شناسايي انگيزه‌ها و اهداف حضور جوانان در اين شبكه‌ها و كاربردهاي رضايت‌بخش شبكه‌هاي اجتماعي مجازي از زبان خود كاربران اقدام كرده است. يافته‌هاي پژوهش حاكي است كه از ديدگاه كاربران جوان، محيط شبكه‌هاي اجتماعي مجازي مانند «فيس‌بوك» كه كاربران جوان ايراني زيادي در آن فعاليت دارند، فضايي سياسي تلقي نمي‌شود بلكه اكثر آنها براي تسهيل روابط خود، احياي ارتباطات قديمي و ايجاد و حفظ ارتباطات دوستانه به آن روي مي‌آورند. درحالي‌كه برخي محدوديت‌هاي خانوادگي، جغرافيايي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي را با حضور در شبكه جبران مي‌كنند كه از مهم‌ترين آنها تجربه جهان‌وطني و آشنايي با دنياي مدرن است. مقاله حاضر، پس از شناخت انگيزه‌هاي كاربران جوان با توجه به مقتضاي شرايط اجتماعي، سني و جنسي كاربران در تبيين و تشريح دلايل ذكر شده و جايگاه شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در زندگي كاربران جوان تلاش كرده است.

This paper aims to explain why young Iranian internet-users participate in virtual social networks in spite of filtering. It applies Uses & Gratification perspective in light of a qualitative approach. The findings indicate that facebook is the most popular social network site in Iran. Facebook is not seen a political space by the users, and they usually use it to facilitate communication, renew old communication, create and maintain friendly relationships, find new friends and make the old relations friendlier. Furthermore, users overcome some of their social, cultural, political, economic and domestic limitations by participating in Facebook and experiencing a modern and cosmopolitan space. At the end, having understood incentives among young Iranian internet-users in terms of their social context, age and gender, the paper tries to explain above-mentioned causes and role of virtual social networks in young Iranian internet-users life.