مقايسه ويژگي‌هاي سرشتي ـ منشي شخصيت در ميان افراد معتاد، افسرده و مضطرب با افراد عادي

Comparison of Temperament- character Personality Characteristics among Addicted, Depressed, Anxious and Normal People

پژوهش حاضر با هدف مقايسه ويژگي‌هاي شخصيتي در ميان معتادان، افراد افسرده، مضطرب و عادي اجرا شد. روش پژوهش پس‌رويدادي و جامعه آماري 120 نفري شامل چهار گروه از افراد معتاد، افسرده، مضطرب و عادي در سال 1389 در شهر بجنورد بود كه از ميان آنها، 30 معتاد، 30 افسرده،30 مضطرب و 30 فرد عادي انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامه سرشت و منش (TCI، كلونينجر و همكاران، 1991) بود. داده‌ها از طريق تحليل واريانس دو راهه، تحليل واريانس چندمتغيري و آزمون تعقيبي توكي تحليل شد. نتايج نشان داد در بعد پشتكار، گروه اضطرابي و گروه عادي نسبت به افراد معتاد تفاوت معناداري دارند (01/0 > P). در بعد نوجويي، گروه معتاد از سه گروه ديگر و در بعد اجتناب از آسيب، گروه اضطرابي نسبت به ديگر گروهها تفاوت معناداري داشتند (01/0 > P). در بعد وابستگي به پاداش، افراد عادي بالاترين نمره را كسب كردند و تفاوت بين افراد عادي و گروه معتاد معنادار بود (01/0 > P). اما نتايج نشان داد كه در بعد خودراهبري، بين گروههاي چهارگانه پژوهش تفاوت معناداري وجود ندارد. همچنين در بعد تعالي‌بخشي خود، گروه معتادان با گروه افراد عادي و دو گروه اضطرابي و افسردگي نيز با گروه افراد عادي (05/0 > P) و در بعد همكاري، گروه معتادان و گروه افسرده با گروه عادي تفاوت معناداري داشتند (01/0 > P). يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه علاوه بر توجه به عوامل زيست‌شناختي در ميان بيماران معتاد، افسرده و مضطرب، بايد نقش عوامل هيجاني و شناختي ارزيابي شود تا راه‌حل‌ها و درمان مناسب‌تري فراهم گردد.

The aim of this study was to compare the personality characteristics (temperament and character) of addicted, depressed, anxious and normal people. In this cross- sectional causal- comparative study ,120 participants consisting of 90 mental patients: 30 addicted, 30 depressed and 30 anxious patients referred to therapeutic centers of Bojnord and normal people subjects of same city in 2011 (1389.s.c) were selected. All participants were asked to complete the Cloninger et al. Temperament and Character Inventory (1991) and data were analyzed using two-way ANOVA, MANOVA and Tukey post-hoc test. The results showed that in perseverance temperamental dimension, the anxious patients and normal group had higher scores respectively which were significant in comparison with addicted patients (P < 0.01). The, addicted and anxious patients had the highest mean scores in novelty-seeking and harm-avoidance temperamental dimensions respectively (P < 0.01). The normal group had the highest scores on reward-dependence dimension the difference was significant in comparison with addicted patients (P < 0.01). However, in self- leadership dimension no significant difference was found. Also, significant differences were found in self- development between the addicted and the normal groups as well as between the two groups of anxious and depressed patients and the normal group (P < 0.05), and in cooperation dimension, between the two groups of addicted and depressed persons and the normal group (P < 0.01).It may be suggested that besides the biological factors, the role of emotional and cognitive factors should also be considered.